KURDÎ
العربية
ئەرشیف
یه‌ك شه‌ممه‌, شوبات 28, 2021
  •  
  • كوردستان
  • ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست
  • جيهان
  • ژن ‌
  • کۆمه‌ڵایه‌تى
  • ئابووری
  • کلتوور و هونه‌ر
  • ژینگه‌
  • چاوپێکه‌وتن
  • دیكه‌
    • وتار
    • چاوپێکەوتن
    • دۆسیە
    • ڤیدیۆ
    • وێنە
  • كۆی بابەتەكان
بەردەست نییە
هەموویان پیشان بدە
  •  
  • كوردستان
  • ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست
  • جيهان
  • ژن ‌
  • کۆمه‌ڵایه‌تى
  • ئابووری
  • کلتوور و هونه‌ر
  • ژینگه‌
  • چاوپێکه‌وتن
  • دیكه‌
    • وتار
    • چاوپێکەوتن
    • دۆسیە
    • ڤیدیۆ
    • وێنە
  • كۆی بابەتەكان
بەردەست نییە
هەموویان پیشان بدە

بەعشیقە ئەو سێ گۆشە ستراتیژییەی میساقی میللی بۆ تورکیا یەکلا دەکاتەوە

  رۆژنیوز - ناوەندی هەواڵەکان
20/02/2021 - 7:26:30 am
لەناو دۆسیە
0 0
A A
سێ گۆشەی بەعشیقە

سێ گۆشەی بەعشیقە

FacebookTwitterEmailTelegramWhatsappPinterest

زیندووکردنەوەی ئیمپراتۆریەتی عوسمانی لەشێوەی هاوچەرخدا بە ڤێرژنی ” نیوعوسمانی” و گەڕانەوەی سەروەری دەوڵەتی تورک بۆسەر ئەو وڵاتانەی، کە لەژێر دەسەڵاتی سوڵتانەکانی عوسمانییەکانبوون، ئەمڕۆ بووەتە خەون و خولیای ئەردۆغان و دەوڵەتی تورک.

بەم پێیەش لە ژێر ناوی جودا و بە شێوەی نەرم بە کەڵک وەرگرتن لە هەلە سیاسی و سەربازییەکان لە هەرێمەکەدا ئەردۆغان و دەوڵەتی تورک دەستیان بە هێنانەدیی ئەو ئامانجەیان کردووە.

لەشکرکێشیی و ڕەوانەکردنی هێز بۆ ئەو شوێنانەی پێشتر لەسەردەمی عوسمانییەکاندا قەڵای بەرگریی و سەرچاوەی داهات و کۆڵەکەی ئابووریی بووە بۆ تورکیا، کراوە بە بناغەی ستراتیژی سیاسەتی دەرەوەی  دەوڵەتی تورک لە هەرێمەکە و جیهان و بەو پێیەش تورکیا ئێستاکە لە ١٢ وڵاتی جیهانی هێز و بنکەی سەربازیی هەیە.

بارەگای سەربازی تورکیا لە ولاتنی جیهان
بارەگای سەربازی تورکیا لە ولاتنی جیهان

یەک لەوانە سێ گۆشەی ستراتیژی سودان-سۆماڵ-قەتەرە، کە لە پاش ٩٤ساڵ جارێکی دیکە کەوتوەتە دەستی تورکیا و وەکو تورکەکان خۆیان باسی دەکەن ، جێگیربوونی هێزی تورکیا لەم ئەم سێگۆشەیە دەتوانێت سەروەریی دەوڵەتی تورک بگەڕێنێتەوە هاوشێوەی سەردەمی عوسمانی لەسەر شاڕەگی بازرگانی ئاویی دەریای سوور، کەنداوی فارس-عەرەبی و کەنداوی عەدەن، لە لایەکی دیکەشەوە پیێگەیەکی ستراتیژیی جەنگی بۆ تورکیا دەستەبەر دەکات، کە بتوانێت سەروەریی خۆی و ئاستی دەستڕۆێشتوویی لە کیشوەری ئەفریقا و ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست زیاتر بکات و بە شێوەیەکی دەستکراوەتر بتوانێت لە بواری سەربازییدا دەستێوەردان لە ئاسیا و ئەفریقا بکات.

سێ گۆشەی ستراتژی تورکیا
سێ گۆشەی ستراتژی تورکیا

لەم سێ گۆشەیە گرنگتر سێ گۆشەی ستراتیژیی بەعشیقە-موسڵ-کەرکوکە، کە ڕۆڵی یەکلاکەرەوە دەبینێت بۆ دوا هەوڵەکانی زیندووکردنەوەی دەسەڵاتی عوسمانیی نوێ لە هەرێمەکە هێنانەدی پەیمانی “میساقی میللی” تورکە، کە بەواتای سوێندی نەتەوەییە، بە پێی ئەم پەیمانە دەبێت هەر تورکێک هەوڵ بدات بۆ گەڕاندنەوەی ئەو شوێنانەی، کە لە ژێر دەسەڵاتی عوسمانییەکاندا بوە و دابڕاوە، بەم شێوازە بە گەڕانەوە بۆ موسڵ ئەم خەونەی نیو عوسمانیزمی ئەردۆغان جارێکی دیکە دەتوانرێت بوترێت، هاتەوە دی.

سوپای داگیرکەری تورک ساڵی ٢٠١٥ بە بیانووی شەڕی داعش و ڕاهێنان کردن بە ملیشیا سوننەکانی عێراق لە موسڵ، لە دەروازەی ئیبراهیم خەلیلەوە بە هاوکاریی پەدەکە هێزی سەربازیی خۆی ڕەوانەی شارۆچکەی بەعشیقە کرد لە پارێزگای موسڵ و لەوێ بارەگایەکی گەورەی سەربازیی دروست کرد.

شوێنی بارەگاکانی دەوڵەتی تورک لە باشوری کوردستان
شوێنی بارەگاکانی دەوڵەتی تورک لە باشوری کوردستان

لە پاش ساڵی ١٩٢٠وە کە پارێزگاکانی موسڵ ، کەرکوک و حەلەب لەژێر دەسەڵاتی عوسمانییەکان دابڕان، بۆجارێکی دیکە لەپاش ٩٥ساڵ، تورکەکان خۆیان گەیاندەوە بە موسڵ و لەوێ یەکێک لە گەورەترین بنکەسەربازییەکانی خۆیان لە عێراق جێگیر بوون.

بارەگای سەربازیی بەعشیقە کە تەنها ١٢ خولەک لە ناوەندی شاری موسڵەوە دوورە، ئێستا بۆ زیندووکردنەوەی میساقی میللی ڕۆڵێکی گرنگ و یەکلاکەرەوە دەبینێت بۆ گەڕاندنەوە مووسڵ و کەرکوک هەتا حەلەب بۆ سەر خاکی تورکیا.

دەوڵەتی تورک لە ساڵی ١٩٩٤وە دەستی بە داگیرکردنی باشووری کوردستان کردووە و یەکەم بارەگای سەربازیی خۆی لە شارۆچکەی سەلاحەدین(پیرمام) لە دووریی ٢٥کم لە هەولێر دروست کردووە و تاکو ئێستا لە بادینانەوە هەتا برادۆست بە دەیان بارەگای سەربازیی گەورەی دروست کردووە و هێزی سەربازیی تایبەت، هێلکۆپتەر، فڕۆکەی سیخوڕیی و تۆپ و تانکی تێدا جێگر کردووە.

ئەگەرچی لە ١٧ی مانگی یەکی ساڵی ٢٠١٧ سەرۆک وەزیرانی ئەوکاتی عێراق حەیدەر عەبادی لەگەڵ هاوتا تورکییەکەی بیناڵی یڵدرم ڕێککەوتن، کە تورکیا هێزە سەربازییەکانی خۆی لە بەعشیقە بکشێتەوە بەڵام سەرەڕای کۆتایی هاتنی داعشیش تورکیا هەتا ئەمڕۆش لە بەعشیقە ماوەتەوە و لە پاش بارەگای کانی ماسی، کە زیاتر لە هەزار و ٥٠٠ سەرباز و ئەفسەری هێزی تایبەتی تورک و هەواڵگریی میتی تێدا جێگر بوون، بارەگای بەعشیقەش زیاتر لە هەزار سەربازی هێزی تایبەتی تورکی تێدایە و ڕۆژانە ژمارەی هێزەکانی تورکیا لەم بارەگایە زۆرتر دەبێت.

تورکیا بەمەمەشەوە نەوەستاوە و هەرە دوایی لە بارەگای بەعشیقەوە هێزی ڕەوانەی گارە کرد و هێرشی کردە سەر گارە، بەمەش مەترسییەکانی بوونی تورکیا لە بەعشقیە بۆ سەر عێڕاق زیاتر خۆی نواند و بە دوور نییە کە سبەینێ لە بەعشیقەشەوە هێرش بکرێتە سەر شوێنەکانی دیکەی عێراق وەکو شەنگال. لەو پێناوەشدا تاکو دێت، تورکیا ژمارەی هێزەکانی زیاتر دەکات.

ئاماژەکان ئەوە دەردەخەن، کە بەعشیقە بۆ تورکیا وەکو قەڵایەکە بۆ یەکلا کردنەوەی پێگەی ئەو وڵاتە لەناو خاکی عێراق و هێنانەدیی خەونەکانی نیو عوسمانی ئەردۆغان.

ش.ف

دواتر

ڕۆژەڤی ئەمڕۆ

پێشتر

“خۆزگە لەبەر وڵاتانی دراوسێ ئێمەیان لەناونەبردایە”

بابەتی پەیوەندیدار

جوگرافیای بەلوچستان

بەلوچەکان کێن؟ بۆچی دەستیان بە خۆپیشاندان کردوە؟

25 شوبات 2021
خۆپیشاندانی ٣ی ڕەشەمێ

ئاگرەکەی سێی ڕەشەمێی ڕۆژهەڵات هێشتا دەگەشێتەوە

21 شوبات 2021

١٧ی شوبات خوێنێکی مەییو بە شەقامی هەرێمی کوردستانەوە

بەرخۆدان لەودیو دیوارەکانی مەرگەوە

چۆن تینی بەرخۆدان کۆتی ئیمرالی شکاند؟

لە ٢٢ساڵدا ١٦٥٤جار داواکاریی بۆ بینینی ڕێبەر ئۆجالان ڕەتکراوەتەوە

پێشتر
“خۆزگە لەبەر وڵاتانی دراوسێ ئێمەیان لەناونەبردایە”

"خۆزگە لەبەر وڵاتانی دراوسێ ئێمەیان لەناونەبردایە"

زۆرترین خوێندراو

کەسوکاری بارزانی لەبەردەم پزیشکی دادوەری هەولێردا

“ئاسایش وتی بارزانمان دەستگیردووە، ئێستا تەرمەکەی دۆزراوەتەوە و گولـلەباران کراوە”

27 شوبات 2021

ڕۆژی ١٠ی مانگی ١٠ی ساڵی ڕابردوو، هاوڵاتییەك لەماڵەكەی دەچێتە دەرەوە و دوای كاتژمێرێك تەلەفۆنەكەی دادەخرێت، ئەوکات ئاسایش وتووییەتی ئەوان دەستگیریان...

گەریلایەکی عەرەب بانگ لە گەنجانی عەرەب دەکات ئاپۆ و پەکەکە بناسن

گەریلایەکی عەرەب بانگ لە گەنجانی عەرەب دەکات ئاپۆ و پەکەکە بناسن

27 شوبات 2021

گەریلایەکی عەرەب لە دێرەزور باس لە ڕۆڵی ژنانی ناو پەکەکە دەکات و بانگ لە گەلانی عەرەب دەکات بەشداری ڕیزەکانی گەریلا...

کاتی هێرشەکە

د.غالب محەمەد: هەواڵگریی عێراق مانگێک پێش ئێستا ئاگاداری کردوومەتەوە خۆم بپارێزم

27 شوبات 2021

دکتۆر غالب محەمەد ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق دۆخی تەندروستیی بەرەو باشیی دەچێت و پۆلیسیش بەردەوامە لە بنکۆڵکردنی هێرشەکەی ئێوارەی دوێنێی...

سەردانی شاندی تەڤگەر بۆلای غالب محەمەد

هاوسەرۆکی تەڤگەری ئازادیی سەردانی غالب محەمەدی کرد

27 شوبات 2021

شاندێکی تەڤگەری ئازادیی کۆمەڵگەی کوردستان، کە پێکهاتبوو لە هاوسەرۆک و جێگری هاوسەرۆکان و دەستەی بەڕێوەبەریی تەڤگەر، سەردانی دکتۆر غالب محەمەدیان...

ڕێکخراوێکی نێودەوڵەتی داوای لێکۆڵینەوە لە ئاسەواری شەڕی گارە دەکات

ڕێکخراوێکی نێودەوڵەتی داوای لێکۆڵینەوە لە ئاسەواری شەڕی گارە دەکات

27 شوبات 2021

ڕێکخراوی "پزیشکانی نێودەوڵەتی بۆ پێشگرتن لە شەڕی ئەتۆمی" لەسەر قسەکانی موراد قەرەیلان، داوای لێکۆڵینەوە لە ئاسەواری بەکارهێنانی چەکی کیمیاوی لە...

مەراسیمەکە

ساڵیادی کۆچی دوایی شۆڕش مستەفا لەسەر مەزارەکەی بەرزڕاگیرا

27 شوبات 2021

بۆ بەرزڕاگرتنی پێنجەمین ساڵیادی کۆچی دوایی هاوڕێ و هاوکارمان ڕۆژنامەنوس شۆڕش مستەفا، لە سەرمەزارەکەی مەراسیمێک سازدرا و بەوەفادارییەوە بەبیرهێنرایەوە. ئەمڕۆ...

  • ئێمە کێین؟
  • پەیوەندیکردن

ماڵپەر | هەموو مافێک بۆ ڕۆژنیوز پارێزراوە

بەردەست نییە
هەموویان پیشان بدە
  • كوردستان
  • ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست
  • جيهان
  • ژن ‌
  • کۆمه‌ڵایه‌تى
  • ئابووری
  • کلتوور و هونه‌ر
  • ژینگه‌
  • چاوپێکه‌وتن
  • دیكه‌
    • وتار
    • چاوپێکەوتن
    • دۆسیە
    • وێنە
    • ڤیدیۆ
  • كۆی بابەتەكان
  • KURDÎ
  • العربية

ماڵپەر | هەموو مافێک بۆ ڕۆژنیوز پارێزراوە

Hûn dîsa bixêrhatin!

Têketina hesabê

Min paroleya xwe jibîr kir

Hesabeke nû veke

Ji bo hesabeke nû formê dagirin

Divê hemû cih werin nivîsandin Têketin

Paroleya xwe binivîsin.

Please enter your username or email address to reset your password.

Têketin

Lîsteyeke nû veke