باڵەكایەتی بە یەكێك لە پڕترین ناوچەكانی كێڵگەی مینی مەترسییدار دادەنرێت لەسەر ئاستی هەرێمی كوردستان، زۆرترین كێڵگەی مینی لێیە و ساڵانە چەندین كەس دەبنە قوربانیی مین و تەقەمەنییە نەتەقیوەكان و بەوتەی بەرپرسانی دەزگای مین، كێڵگە مینەكان زۆر زیاترن لە تیمەكانی هەڵگرتنەوەی مینەكان، بۆیە پرۆسەی هەڵگرتنەوەی مینەكان بە سستی دەڕوات.
بەهۆی شەڕی هەشت ساڵەی نێوان عێراق – ئیران باڵەكایەتی كە سنووری هەر چوار چارەدێی سمیلان، گەڵاڵە، قەسرێ، حاجی ئۆمەران و شارۆچكەی چۆمانی سەر بە پارێزگای هەولێر دەگرێتەوە زۆرتریت كێڵگەی مینی لێیە كە بریتین لە ١٩٢ كێڵگەی مین.
مام ڕەسو شنۆ، یەكێك لە قوربانیانی مین دەڵێت، باڵەكایەتی زۆرترین كێڵگەی مینی لێیە، بەجۆرێك كە لەدوای ڕاگواستنی خەڵكی باڵەكایەتی بۆ كۆمەڵگە زۆرەملێكان و گەڕانەوەیان بۆسەر گوند و دێهاتەكانیان، كە گەڕاینەوە هەموو باخ و گوندەكانمان پڕكرابوون لە مین، بۆیە ڕێژەیەكی زۆر خەڵك و ئاژەڵ بەر مین كەوتن، خۆمان بەشێوەیەكی خۆبەخشانە وەك كارێكی مرۆیی هەستاین بە خاوێنكردنەوەی كێڵگە مینەكان لە باڵەكایەتی، چونكە لەو كات هیچ دەزگایەكی مین و تەقەمەنی نەبوو كە هەڵیان گرێتەوە.
“من حەوت جار بەر مین كەوتووم بەجۆرێك سێجار قاچێكم بەر مین كەوتووە، بەڵام بەهۆی ئەوەی ژیانی خەڵكم لا گرنگتربووە لە ژیانی خۆم، بەردەوام بوومە لە مین هەڵگرتنەوە و پاككردنەوەی زەوییەكانی باڵەكایەتی و ئێستاش كە دەزگای مین هەڵگرتنەوە هەیە، زۆر بەكەمی ئەم كارە دەكەم تەنیا ئەگەر مینێك یان تەقەمەنیەك لە شوێنێكی مەترسیدار هەبێت پوچەڵی دەكەمەمەو،ە بەم دوایانەش لە شوێنی كاركردنی دەزگای مین، مینم دۆزیوەتەوە كە بەجێهێڵدرابوو” مام ڕەسو شنۆ وای وت.
لەبارەی هەڵگرتنەوەی مینەوە، موخلیس شەریف، بەرپرسی چالاكاكییەكانی دەزگای مین بۆ رۆژنیوز وتی: لە باڵەكایەتی كێڵگە مینەكان زۆرن و زۆر نزیكن لە ئاوەدانییەكان و شوێنەكانی نیشتەجێبوون، ئێمە لە دەزگای مین و ڕێكخراوەكانی هەڵگرتنەوەی مین بە بەردەوامی سەرقاڵی هەڵگرتنەوەی مینەكانین، بەڵام كێڵگە مینەكان زۆر زیاترن لە تیمەكانی هەڵگرتنەوەی مینەكان، بۆیە پرۆسەی هەڵگرتنەوەی مینەكان و خاوێنكردنەوەی كێڵگە مینەكان زۆر بە سستی دەڕوات.
بەوتەی عەلی عبدولڕەحمان، بەرێوبەری بەڕێوبەرایەتی گشتی كاروباری مین، باڵەكایەتی زۆرترین رڕێَژەی زەوی پیسكراوە بە چاندنی مین و تەقەمەنی، كە لە ساڵانی شەڕی نێوان عێراق ئیران مینەكان چێنراونو دەڵێت: تا ئێستاش ئاسەواری ئەم مینانە بە خراپی بەسەر ژیان و گوزەرانی خەڵكی ناوچەكەوە ماوەتەوە و ساڵانە چەندین ڕووداوی نەخوازراوی مین هەیە لە سنورەكە.
دەشڵێت: لە هەرێمی كوردستان سنوری باڵەكایەتی لە پلەی دووەم دێت لە زۆری ڕێژەی مین و هەروەها، لەسەر ئاستی هەرێمی كوردستان لە پلەی یەكەمە لە هەبوونی ترسناكترین جۆری مین و تەقەمەنی نەتەقیو.
لە هەرێمی كوردستان بە تایبەت ناوچە سنوریەكان تاكو ئێستا ١٣ هەزار و ٥١٣ كەس بونەتە قوربانی مین و تەقەمەنیەكان و شەهید و برینداربوون و لە سنووری پارێزگای هەولێر سێ هەزار و ٧٧٣ كەس بونەتە قوربانی و وە بە تەنیاش لە سنوری باڵەكایەتی هەزار و دوو کەس بونەتە قوربانیی.
س.س
