شەممە, 28 يول 2018 – 14:33 ڕۆژنیوز – سلێمانی
کاتژمێر، ١٠:٠٠ ی سەرلەبەیانی ئەمڕۆ، لە ھۆڵی ڕیستۆرانتی داوا لە شاری سلێمانی، کۆنفرانسی کورد لە گۆڕانکارییەکانی ئایندەی ناوچەکەدا دەستیپێکرد، کە لەلایەن ئەکادیمیای سیاسەت و ھزری دیموکراتی-یەوە ڕێکخراوە و بڕیارە تا کاتژمێر ٠٤:٠٠ی ئێوارە بەردەوام بێت.
لە کۆنفرانسەکەدا تاوەکو ئێستا شەش باس لە دوو پانێڵدا پێشکەشکراون، باسی یەکەم لەلایەن دکتۆر فاروق ڕەفیق پێشکەشکرا، لە ژێر ناوی “ئەفسانەی نیشتیمان” کە تێیدا فاروق ڕەفیق باسی لەوەکرد، “بە ناوی نیشتیمان و نیشتیمانپەروەرییەوە بەردەوام لێمان دەدرێت، بەناوی وەھمی نیشتیمانەوە تاوانبار دەکرێین، بۆ نمونە کاتێک لەسەر سرودی ئەی ڕەقیب قسە دەکەیت، کاتێک دەڵێیت ڕیفراندۆم پڕۆژەیەکی شکستخواردووە، ئەوا بە خائین و ھەڵگەڕاوە تۆمەتبارت دەکەن”.
فاروق ڕەفیق، ئاماژەی بەوەکرد: یەکێک لە تاوانە گەورەکانی ناسیۆنالیست و فاشیزم کە ئەنجامیان داوە، کوشتنی وشەی نیشتیمانپەروەرییە و گرێدانیەتی بە چوارچێوەیەکی جوگرافییەوە، لەکاتێکدا ئەو شوێنەی تۆ تێیدا لە دایک بوویت نیشتیمان نییە، بەڵکو ئەو شوێنە نیشتیمانە کە کەرامەت و کەسایەتی تۆی تێدا پارێزراوە.
دواتر دکتۆر کاردۆ محەمەد، مامۆستای زانکۆ باسێکی لەسەر پێگەی سەربازیی ھەرێم لەدوای دروستبوونی حەشدی شەعبی، پێسکەش کرد، تێیدا باسی لە گرنگی بوونی ھێزی سەربازیی و بوونی ناوچە و خاک کرد.
کاردۆ محەمەد ئاماژەی بەوەکرد: حەشدی شەعبی لەسەر بنەمای لەبەردەستدابوونی خاک ھەنگاو دەنێت، دەیەوێت خاکی فراوانی لەبەردەستدا بێت، بۆ ئەوەی لە ھاوکێشە سیاسییەکاندا زۆرترین قسەی ھەبێت، لەلایەکی دیکەوە کورد لە دوای ١٦ی ئۆکتۆبەرەوە خاکی لەدەستداوە، بۆیە لە ھاوکێشە سیاسیەکاندا قسەی کەمی دەبێت.
کاردۆ محەمەد، بە گرنگی زانی، کە کورد ھێزی خۆی یەکبخات بۆ ئەوەی پێگەی سەربازیی و سیاسی خۆی بەھێز بکات.
پاشان ھاوژینی مەلا ئەمین مامۆستای زانکۆ، باسێکی پشکەشکرد لە بارەی ئەزمونی سیاسی کورد لە شکستەوە بۆ ھەرەس، کە تێیدا باسی لە پانۆرامایەکی گشتی ھەرێمی کوردستانی کرد، لە ساڵی ١٩٩٢وەوە تاوەکو ڕیفراندۆمی ھەرێمی کوردستان لە ٢٥⁄٩⁄٢٠١٧ دا، بە گشتی باسی لە ڕووداوە سیاسی و ئابورییەکانی ھەرێمی کوردستان کرد.
ھاوژینی مەلا ئەمین وتی: لە دوای ڕیفراندۆم و ڕووداوەکانی ١٦ی ئۆکتۆبەر، شتێک نەمانەوە بەناوی حکومەتی ھەرێمی کوردستان، ئەو بۆچوونەش بە ھەڵەدەزانم کە پێیوایە ئەم دەسەڵاتەی لە ھەرێمی کوردستان ھەیە شایستەی نۆژەنکردنەوەیە.
وتیشی: لە ئەزمونی حکومڕانی دەسەڵاتی کوردیدا، چەندین چەمکی وەک نیشتیمانپەروەری و ئیرادە و تێکۆشان لەناوچوون و پێچەوانە بوونەوە.
لە کۆتایی پانێلی یەکەمدا دەرگای گفتوگۆ بۆ بەشداربووان کرایەوە و ڕا و بۆچوونی خۆیان خستەڕوو.
لە پانێلی دووەمیشدا ڤیان محەمەد توێژەری سیاسیی، باسی لە پڕۆژەی گاپ و کێشەی ئاو لەنێوان عێراق و ئێران و تورکیا و سوریا کرد، ڤیان ئاماژەی بەوەکرد، کە پڕۆژەی گاپ کە تورکیا ئەنجامی دەدات، بەرژەوەندی وڵاتانی ناوچەکە و زەوییە کشتوکاڵییەکانی باکوری کوردستانی لەبەرچاو نەگرتووە، بە تەواوکردنی ئەو پڕۆژەیە زۆرێک لە زەوییە کشتوکاڵییەکانی باشوری عێراق و بەشێک لە زەوییە کشتوکاڵییەکانی باکوری کوردستان دەبنە بیابانی خوێ.
هەروەها دکتۆر کامەران مەنتک مامۆستای زانکۆ، باسێکی پێشکەشکرد لەبارەی کورد لە سیستمی جیھاندا، مەنتک ئاماژەی بەوەکرد، کورد لەدوای جەنگی جیھانی دووەم و ململانێی دوو ھێزی گەورەی جیھان، ڕوسیا و ئەمریکا، کوردستان بووە ناوچیەکی خنکاو، بەڵام لەدوای ڕووخانی بلۆکی سۆڤیەت، کورد بەڕووی جیھاندا کرایەوە، بەڵام ئەو کرانەوەیە لەسەر بنەمای مافەکانی کورد نەبوو، بەڵکو لەسەر بنەمای بەندی حەوتی نەتەوە یەکگرتووەکاندا بوو کە تایبەت بوو بە ناوچەی دژەفڕین.
کامەران مەنتیک، باسی لەوەشکرد: لە دوای ساڵەکانی ٢٠٠٠ وە بەدیاریکراوی لەدوای دەستپێکردنی بەھاری عەرەبی، ھەوڵدەدرێت کورد لە گۆڕانکارییەکانی ناوچەکەدا بێکاریگەر بکرێت، بۆیە پێویستە کورد لەسەر بنەمانی ستراتیژیەتێکی نەتەوەیی ھێزی خۆی کۆبکاتەوە و پێگەی خۆی لە گۆڕانکارییەکانی جیھاندا قایم بکات.
پاشان مەسعود عەبدولخالق، چالاکوانی سیاسی، باسی لە چارەنووسی کورد کرد لە پڕۆژەکانی ڕۆژھەڵاتی ناوڕاستدا و وتی: کورد لە ڕابردوودا وەک کارت بەکارھاتووە، بەڵام پێویستە بە کۆکردنەوەی ھێزی خۆی کار بکات بۆ ئەوەی پێگەی خۆی ھەبێت لە ئەو پڕۆژانەی بۆ ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست جێبەجێ دەکرێت.
کۆنفڕانسەکە لە ئێستادا بەردەوامە لە کارەکانی و سێ باسی دیکە لە کۆنفرانسەکەدا پێشکەش دەکرێن و پاشان ئەنجامنامەی کۆنفرانس ڕادەگەیەندرێت.
س.ح
