بەپێی داتا فەرمییەكان ڕێژەی هەڵاوسانی ساڵانەی توركیا لە مانگی تشرینی یەكەمی ساڵی ڕابردوودا گەیشتوەتە ڕێژەى لە ٥١.٨٥%، كە ئەوەش بەرزترین ئاستى هەڵاوسانە لەدوای ساڵی ١٩٩٧ەوە تۆمار بکرێت، ئەوەش وایکردووە، کە ئەردۆغان بۆ ڕزگاربوون لەو قەیرانە ئابورییەى وڵاتەکەى پەنا دەباتە بەر قەرزكردن لەوڵاتانی كەنداو.
لەوبارەوە، عەبدول سەلام شێخلی، شارەزای ئابووری بەڕۆژنیوزى ڕاگەیاند، ئەردۆغان فشار دەخاتە سەر بانكی ناوەندی توركیا بە مەبەستى كەمكردنەوەی ڕێژەی سوود بۆ كەمتر لە ١٠%، ئەوەش لەپێناو ئەوەى ئەو هەوڵە یارمەتیدەر بێت، تاوەکو جارێکى دیکە بۆ پۆستى سەرۆک کۆمارى وڵاتەکەى هەڵبژێدرێتەوە، كە بڕیارە لەمانگی حوزەیرانی ساڵى داهاتوو ئەنجام دەدرێت.
ئەو شارەزا ئابورییە ئاماژەی بەوەشكرد، ئەردۆغان پێشتر ڕێژەی بەرزی سوودی بە “گەورەترین دوژمن” وەسفكردووە، بەڵام ئێستا بانگەشەی ئەوە دەكات، كە بەرزى ڕێژەی سوود هۆكارى هەڵکشانى هەڵاوسانە لە وڵاتەکەیدا.
مانگی ڕابردوو بانكی ناوەندی توركیا بۆ جاری سێیەم لەسەر یەك ڕێژەی سوودی كەمكردەوە و لە ١٢% بۆ ١٠.٥%.
لەوبارەوە، ڕانا ئوسامە، نووسەری میسری لە لە نوسینێکدا ئاماژەى بەوەکردووە، ئەردۆغان بەهۆى دۆخى ئابورى وڵاتەکەیەوە بە چۆکدا هاتووە و دەیەوێت لە هەندێك وڵاتانى كەنداو و هەروەها، میسر بە مەبەستى دەربازبوون لەو قەیرانانەی، كە تێیکەوتووە سواڵ بکات .
ئەو نوسەر باسیلەوەشکردووە، سیاسەتی دەرەوەی ئەردۆغان لە ئاستی سەربازیدا وایكردووە هەموو وڵاتان و دامەزراوە نێودەوڵەتییەكان لەبەرامبەر ئەنقەرە بوەستنەوە، ئەوەش بەهۆی پێشێلكردن و تێپەڕاندنی سنوری وڵاتانی دیكەوە.
ڕانا ئوسامە دەشڵێت، ئەردۆغان هەوڵدەدات ئەو كارتەى، كە توركیا لەگەڵ یۆنان لەدەستیداوە بەدەستى بهێنێتەوە، ئەوەش لەڕێگەی پەنابردن بۆ میسر و ئیسرائیل ئەوەش لە پاش ئەوەى زنجیرەیەك سووكایەتی بە سەركردەكانى ئەو دوو وڵاتە کرد و هەروەها، پچڕاندنی پەیوەندییە دیپلۆماسییەكانی لەگەڵ ئەو دوو وڵاتەدا.
ئەو نوسەرە كارەكانی ئەردۆغانی بە “دوژمنانە” وەسف كرد و دەڵێت، توركیا ئێستا بەشێوازێك ڕەفتار دەكات وەك ئەوەی پێشتر هیچ دوژمنایەتییەكى نەبووبێت و سنوورە جوگرافییەكانی خۆی لەگەڵ عێراقدا نەبەزاندبێت.
ڕانا ئوسامە لە کۆتایشدا وتوشیەتى، توركیا ناتوانێت گۆڕانكاری لە سیاسەتەكانیدا بكات، هەر بۆیە هەڵوێستی وڵاتانی دیكە لەسەر سیاسەتەكانی توركیا وەك خۆی دەمێنێتەوە.
ه.ئ
