هۆکارى ئاوسانی سک و بوونى غازات له‌ مانگی ڕه‌مه‌زاندا چییە؟

 ناوەندى هەواڵەکان

دکتۆر کامه‌ران ژاژڵەیی دەڵێت، ئاوسانی سک و زیادبوونی غازات بووەتە یەکێک لەو کێشه‌ ته‌ندروستییانەی، کە بووەتە هۆى بێزاربوونی نەخۆش و ژماره‌یه‌کی به‌رچاو له‌ ڕۆژووانان دووچاری ئه‌م کێشه‌یه‌ ده‌بنه‌وه‌، دەشڵێت، ئاوسانی سک و غازاتی زۆر نه‌خۆشی نییه،‌ به‌ڵکو بریتییه‌ له‌ حاڵه‌تێکی کاتی یان هه‌میشه‌یی .

‎دکتۆر کامه‌ران ڕەسووڵ ژاژڵه‌ی، پسپۆڕی زانستی خۆراک، لە نوسینێکدا ئاماژە بە، هۆکارى ئاوسانی سک و بوونى غازات له‌ مانگی ڕه‌مه‌زاندا دەکات و دەقى نوسینەکەى بەمجۆرەیە:-

ئاوسانی سک و بوونى غازات چیە؟

ئاوسانی سک و زیاد بوونی غازات بووەتە یەکێک لەو کێشه‌ ته‌ندروستییانەی، کە دەبێتەهۆی بێزاربوونی نەخۆش و ئیحراجبوونی و لە هەمانکاتدا ژماره‌یه‌کی به‌رچاو له‌ ڕۆژووانان دووچاری ئه‌م کێشه‌یه‌ ده‌بنه‌وه‌.

ئاوسانی سک و غازاتی زۆر نه‌خۆشی نییه،‌ به‌ڵکو بریتییه‌ له‌ حاڵه‌تێکی کاتی یان هه‌میشه‌یی و و هۆکاری زۆره‌ و پێویسته‌ هۆکاره‌کانی ده‌ستنیشانبکرێت و به‌ ڕێگه‌ی دروست چاره‌سه‌ر بکرێت.

شێوازی چاره‌سه‌رکردن و خۆپاراستن لە ئاوسانی سک و بوونى غازات چیە؟

یەکەم- خواردنەوەی ئاو دە خولەک بۆ چارەکێک پێش خواردنەکانی دیکە لە بەربانگدا و پێش پارشێو ڕۆڵێکی باش دەبێنێت لە کەمکردنەوەی غازات و ئاوسانی سک.

دووەم- پاڵنەکەوتن دوای خواردن و خواردنەوە بە نیو کاتژمێر بە لانی کەمەوە.

سێیەم- دوورکەوتنەوە لە بنێشت جووین و خواردنەوە گازییەکان.

چوارەم- خواردن به‌ هێواشی و جوینی به‌ باشی و دوورکه‌وتنه‌وه‌ له‌ خواردنی بڕێکی زۆر له‌ خۆراک به‌ په‌له‌ و به‌سه‌ریه‌که‌وه‌.

پێنجەم- خواردنه‌وه‌ی هه‌شت په‌رداخ یان زیاتر له‌ ئاو له‌نێوان به‌ربانگ و پارشێو؛ هه‌موو نیو کاتژمێر جارێک یه‌ک په‌رداخ ئاو بخۆره‌وه‌؛ ئاوه‌که‌ فێنک بێت یان شلەتێن باشتره‌ له‌ ئاوی زۆر سارد.

 شەشەم- خواردنی بڕێکی زۆر له‌و خۆراکانه‌ی ده‌وڵه‌مه‌ندن به‌ ڕیشاڵه‌کان وه‌ک سه‌وزه‌ و زۆربەی میوەکان وەک مۆز و دانه‌وێڵه‌ ته‌واوه‌کان وه‌ک ئاردی بۆر، برنجی بۆر یان قاوه‌یی.

حەوتەم- دوور کەوتنەوە لەو خواردنانەی دەبنە هۆی زیاد بوونی غازات وەک  پاقلەمەنییەکان، شیر، سێو، هەندێک سەوزەی وەک قەڕنابیت، کەلەرم، بڕۆکلی،  پیاز، توور و هەروەها دوورکەوتنەوە لە فاستفوود.

هەشتەم- خواردنەوەی گیراوەی نەعنا و زەنجەبیل  شەوی دوو پەرداخ  یان چای لێمۆ بە نەعنا .

نۆیەم- وازهێنان یان کەمکردنەوەی جگەرە کێشان و نێرگەلە .

دەیەم- بەکارهێنانی هەندێک دەرمان و تەواوکەری خۆراکی وەک پڕۆبایوتێک و دەرمانی چارەسەری گرژبوونی کۆڵۆن.

یانزەیەم- دەستنیشانکردنی هۆکاری غازات وەک هەستەوەری بە گلۆتین،  هەرس نەکردنی لاکتۆز، هەستەوەری بە دانەوێڵە و بە شیر .

 دوانزەیەم- زیادکردنی جووڵه‌ و وه‌رزشکردن و دوورکه‌وتنه‌وه‌ له‌ دانیشتن و پاڵکه‌وتنی زۆر به‌ دیار تیڤی و موبایل و ئینتەرنێتەوە چوون و گه‌ڕانه‌وه‌ به‌ پێ بۆ مزگه‌وت و کردنی نوێژی ته‌راویح سوودیان زۆره‌.

سیانزەیەم- خواردنی سه‌وزه‌ و میوه‌ زۆر گرنگه‌ به‌ تایبه‌ت ئه‌و جۆرانه‌ی بڕێکی زۆر ئاویان تێدایه‌ وه‌ک ترۆزی، خه‌یار، شووتی، قه‌یسی، هه‌وڵبده‌ سێ بۆ چوار جار له‌ نێوان به‌ربانگ و پارشێو بیانخۆیت.

چواردەیەم- ڕێکخستنی کاته‌کانی نووستن؛ دووربکه‌ره‌وه‌ له‌ شه‌ونخوونی؛ به‌ ڕۆژ مه‌خه‌وه‌ و به‌ شه‌و به‌خه‌به‌ر بیت له‌ به‌ربانگه‌وه‌ تا پارشێو.

پانزەیەم- پێویسته‌ ژه‌می پارشێو بخورێت و چه‌ند بتوانرێت؛ دوا بخرێت؛ خواردنی زه‌ڵاته‌ و میوه‌ له‌کاتی پارشێو زۆر به‌ سووده‌.

ئ.م

Comments are closed.