“دەم پارتی، کورد لە باکوور و شکست لە باشوور”

عادل عوسمان

هەڵبژاردنەکانی تورکیا و باکووری کوردستان، وەرچەرخانێکی مەزنی کورد و تێکۆشانی ئازادیی گەلی کوردە لە گۆڕەپانی ناوخۆیی کورد، ناوچەیی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و کۆمەڵگەی نێوەدەوڵەتی و نێونەتەوەیی. لە ساڵی ٢٠١٥ەوە دەوڵەتەکەی ئەکەپە ـ مەهەپە، ئەردۆغان ـ باخچەلی شەڕێکی نکوڵی و قڕکەریان لە دژی گەلی کورد و تێکۆشان و ڕێبەرە ئازادەکەی دەست پێکردوو بە بەردەوامی هەرچی تواناکانی دەوڵەتی تورک و ناوچەکە و جیهان هەیە خستویانەتە خزمەتی سیاسەتی قڕکردنی کوردانەوە، گەلی تورک و خاکی تورکیایان کردە بارمتەی سەرکەوتن لەو شەڕەدا، هەرچی توانا مرۆیی و ئابوری و نیشتیمانیە درۆینەکەی تورکیایە هەرزان و هەڕاج فرۆشکرد لە پێناوی سەرکەوتن لەو شەڕەدا.

ئەو شەڕە، شەڕێکی بچوک و مام ناوەند نەبوو. شەڕی سیستەمی هەژمونی دەوڵەت نەتەوەی بەسەرچوو بوو، کە لەسەر لەناوبردنی کلتوری هەبوونی گەلانی خۆرهەڵاتی ناوەڕاست و باڵادەستی دەوڵەت نەتەوە و لەناویشیدا دەوڵەتە بەکرێگیراوو شەلاتیەکەی تورکان بوو. بۆیە شەڕێکی مێژوویی کۆمەڵگەی ئازاد و دیموکرات لەگەڵ کۆنە پەرستی، فاشیزم، بەکرێگیراوی بوو. سەختی شەڕەکە ئەوە بوو، کە تا ناوماڵەکان درێژبوبوەوە. تەنیا تەکنەلۆجیاو گۆڕەپانە دیارەکانی بەرەی شەڕ نەبوو. بەڵکو لە ڕێی شەڕی تایبەت، سیخوڕی، بەکرێگیراوی و خیانەتەوە ئامبازی ناو کۆمەڵگە و چواردیوارەکانی ماڵەکانیش بوبو. پێشکەوتنە تەکنەلۆجیەکانی سەربازی و پەیوەندی، جیهانی کردبوە گوندێکی بچوک و لە خاڵێکەوە دەتتوانی شەڕ بەڕێوەببەیت.

بۆ گەلی کورد ئەم شەڕە زۆر سەختبوو، بەو هۆکارەی تەواوی تەکنەلۆجیاکانی شەڕو پەیوەندی لەدەستی دەوڵەتەکاندا بوو، هەموشیان لە دژی گەلی کوردبوون و لە ڕێگەی هێڵی بەکرێگیراویشەوە، ئیرادەی ئەو گەلە هەموو ڕۆژێک لێی دەدراو دەشکێنرا. بەڵام ڕێبەریەکەی، کە پیری مەزنە، ئەو دۆخەی هەڵسەنگاند و بە ڕستەیەک، کاریگەری لە هاوسەنگیەکان کردوو، ووتی «خوڵقێنەری تەکنەلۆجیاش مرۆڤە» کەواتە هەر ئەم مرۆڤە دەتوانێت، هەم شەڕی بکات، هەم بێ کاریگەری بکات. بۆیە سەردەم بووە سەردەمی گەریلای سەردەم و لە گۆڕەپانەکانی شەڕدا، بەگوێرەی ستراتیجی سەرکەوتن، تاکتیکی شەڕی تونێل و یەکە بچوکەکانی پێشخست و لە ئاستی کۆمەڵایەتی و دبلۆماسی و نێودەوڵەتی و نێونەتەوەیشدا، پەرەی بە تێکۆشانی دیموکراتیک و کۆمەڵایەتیدا و بەخۆداچونەوەی دەسکەوت و زیانەکانی کردو و لە نەورۆز و هەڵبژاردنەکانی باکوری کوردستان و تورکیادا وەک چەپکە گووڵ بەرهەمی سەرکەوتنەکانی پێشکەش کرد و دەوڵەتی فاشستی تووشی شکست و دان پێدانان بە شکستەکەیداکرد.

بەڵام ئەمە هەموو شت نیە. تێکۆشان پێویستی بە هەنگاوی دوای ئەمە هەیە، چونکە نەعرەتەی شەڕ، خۆ ئامادەکردن بۆ هێرش، شەڕی تایبەت، هێڵی خیانەت بۆ تێکدانی ئەم دەسکەوتانە لە خۆ ئامادەکردندان. هێرش لە باشور، جوڵاندنی چەکداری بەکرێگیراو، کاریگەری نەرێنی لەسەر زههنیەتی کۆمەڵگەی باشور، لێدان لە یەکێتى نەتەوەیی، خۆگرێدان بەداگیرکەر و کەلە ڕەقی لەسەر پێداگری بنەماڵەگەری و پیرسالاری بۆخۆیان خراپکارین. نەچونە ژێر پرۆسەی هەڵبژاردن و لێدان لەو پرۆسەیە بۆخۆی بەشێک لەو پیلانگێڕیە خراپانان، کە ئەکەپە ـ مەهەپە بە پشتیوانی پەدەکە بەڕێوەیان دەبات.

بۆیە گەلی کورد لە باشور پێویستە فێری تێکۆشانی کۆمەڵایەتی بێت و پشت بەهێزی خۆی و کۆمەڵگەکەی ببەستێت. پێویستە خۆی لەبەڵای بنەماڵە، خێڵ و پیاو و پیرسالارە ئەقڵ بەستوەکان ڕزگار بکات و پەیوەستی سیاسەتی دیموکراتیک ـ کۆمەڵایەتی ببێت و ببێتە بەشێک لە پرۆسەی سەرلەنوێ ئاواکردنەوەی سیاسەتی دیموکراتیک لە باشوری کوردستان و بەشێک لە دەسکەوتەکانی سەرکەوتنی تێکۆشانی ئازادی گەلی کورد. (هەژـ ماری) من شەڕێکی ئابوری، سیاسی، دەسەڵاتداریە بۆ هەژارکردن و برسی کردن و دەستبەسەرداگرتنی قوت و ژیانی خەڵک. قسەکە لەسەر پرسێکی بانکی نیە. بەهێندی ئەوەی پرسێکی ئابوری شەڕە کە تەواوی سەرمایە و دارایی ئەم ووڵاتە دەخاتە خزمەتی سیاسەتی شەڕی دەوڵەتی قڕکەر و فاشستی تورکەوە و کوردستان و عێراقیش تووشی وێرانە و هەڵوەشان دەکات.

بۆیە سەرانی عێراقیش، پێویستە هۆشیار و ئاگاداری پیلانی وێران کردن و هەڵوەشانی عێراق بن و نەکەونە خزمەتی سیاسەتی تورکان. عێراقیەکان پێویستە بەگوێرەی دەستورە فیدراڵیەکە، پەرە بە پەیوەندی کورد ـ عەرەب بدەن و دەستور و کۆمەڵگەی عێراقیش بۆ چارەسەری پرسەکان و بەتایبەت کێشەی کورد ئاراستە و هاوکاربن.

سەردەمی دەوڵەت نەتەوە و نکوڵی و قڕکردن و کوشتاری بەکۆمەڵ و کیمیاباران و ئەنفال کۆتایی هاتوە و ئیتر کوردان بەرامبەر سیاسەتی کۆمەڵکوژی هەڵنایەن، بەڵکو بەرخۆدان دەکەن و سەرکەوتن تۆمار دەکەن. بۆیە پێویستە هەم عێراق، هەم هێزە سیاسی و کۆمەڵگەی کوردی بەخۆیاندا بچنەوە و کوردان وەک فیگەرێکی ئاڵوگۆڕی بەهێزی ناو هاوسەنگیەکان بناسن و هەڵسوکەوتی لەسەر بکەن. شەڕەکانی سیاسی کۆمەڵایەتی، سەربازی و زهنی لەمەودوا دەست پێدەکات و هەرکەس و لایەنێک بە دەوری خۆی بۆ چارەسەری هەستیاربێت.

بۆ کوردان لە باشوری کوردستان، پێویستە بەهەستیاریەوە دەستنیشانی سەرکەوتنەکان بکەن و لە پێناو و پەیوەست بەیەکیەتی نەتەوەییدا باش بفکرن. یەکیەتی نەتەوەیی، یەکیەتی هێزی سیاسی، سەربازی نیە بەتەنیا، بەهێندی یەکیەتی کۆمەڵایەتیە. یەکیەتی نەتەوەیی، کۆکردنەوەی ماتماتیکی هێزە سیاسی و حزبەکان نیە! ئەگەر حزبێکی سیاسی یان چەند حزبی تێدانەبوو، ئیتر پێکنایەت. یەکیەتی نەتەوەیی ئامانجی نەتەوە و ئەندام و پێکهاتەکانی گەل و نەتەوەیەکە بۆ ئامانجی ژیانێکی ئازاد و بەخواست، بۆیە پێگەی هەرتاکێک لەناو یەکێتى نەتەوەییدا گەورە و کاریگەرە و بە ئەندازەی هێزی سیاسی گەورەیە. یەکێتى نەتەوەیی، یەکێتى هێزە سیاسی و کۆمەڵایەتی و تاکە ئازاد و بەخواستەکانیەتی و پێویستە کۆمەڵگەی باشور لە چاوەڕوانی ڕزگار بکات و پەیوەستی هزری ئازاد و تێکۆشانی دیموکراتیک ببێت.

سەرکەوتنەکانی دەم پارتی هەنگاوی ئەرێنی لەوەرچەرخانی زهنی و کۆمەڵایەتی و بەگوێرەی سەرکەوتن لەگەڵ خۆی دێنێت. بۆیە تەواوی کۆمەڵگەی کوردی پێویستە لە ئاستی هۆشیاری بەگوێرەی ستراتیژی سەرکەوتن بێت و ببێتە بەشێک لە هێزی دینامیکی سەرکەوتن و کۆتایی هێنان بە داگیرکاری و بەکرێگیراوی و کەوتنە خزمەتی دوژمن و داگیرکەر.

ئ.م