2022’de Irak’ta kadın işsizlik oranı yüzde 30 arttı

BAĞDAT

Ataerkilliğin ülkenin tüm kurum ve kuruluşlarındaki hakimiyeti nedeniyle 2022 yılında Irak’ta kadın işsizlik oranı yüzde 30’lara yükseldi ve kadına yönelik şiddet oranı arttı.

Dünya 2023 yılına girdi ama şimdiye kadar Irak’ta kadın hakları hala tanınmıyor, yasal süreçlerde ve devlet yönetimlerinde etkin rol oynamalarına izin verilmiyor. Bu durum özel veya kamusal alandaki her kurum ve kuruluşta; yani yasama, yargı ve idari erklerde ataerkil zihniyetin ve erkek otoritesinin egemenliğinin bir sonucudur. Iraklı kadın aktivistler, Irak’ta kadınların yaşadıkları sorunlara ilişkin Rojnews’e konuştu.

Iraklı aktivist ve kadın hakları savunucusu Meysem Lami, konuyla ilgili Rojnews’e konuştu.

Konuşmasının başında bakanlıklarda ve devlet kurumlarında kadınların oranına dikkat çeken Meysem Lami, Iraklı kadınların siyasi alan başta olmak üzere çoğu alanda varlık gösteremediğini, bu nedenle parlamentoda kadınların olmasının önemli olduğunu belirtti.

Meysem Lami, sözlerini şöyle sürdürüyor: “Iraklı kadınlar güçlüdür ve karşılaştıkları sorunların üstesinden gelebilirler. Kadınlar, haklarını korumak iddiasıyla kurulan partilere seslerini duyurabilirler. Iraklı kadınlara yönelik tüm baskı ve aşağılamalara son verilmesini istiyoruz.”

Şiddet oranların artış…

Iraklı kadın aktivistler, şiddet oranlarının her geçen gün artması karşısında endişeli. Irak İçişleri Bakanlığı, Temmuz ayında yaptığı bir açıklamada 2022 yılının ilk 7 ayında 3 bin 736 kadının evli oldukları erkekler tarafından şiddete maruz kaldıklarını belirtti.

Kadınlara yönelik şiddetin gözle görülür düzeyde arttığına dikkat çeken aktivist Nuha Şuceyri ise şunları söyledi: “Kadınların yüzde 15’i aile içi, yüzde 15’i polis merkezlerinde, yüzde 12’i iş yerlerinde, yüzde 34 sokaklarda, yüzde 16’sı sanal ve dijital medya ağlarında şiddete maruz kaldı.”

Birleşmiş Milletler Fonu raporlarına göre Irak’ta kadınların yüzde 86’sı evli oldukları erkeklerin şiddetin maruz kalıyor, yüzde 14 ise kültürel ve toplumsal alanlarda eziliyor.

Kadınlar ve Irak yasaları

Kadın işlerinde özel bir avukat olan Ayide Qire, Irak ceza yasasının üç maddesi olan 41, 398 ve 409’un kadına yönelik şiddeti onayladığını ve meşrulaştırdığını söyledi.

Irak Ceza Kanunu’nun 41. Maddesi: Bu madde hakların kullanılmasından bahsediyor ve bu haklardan biri de erkeğin eşini dövmeye hakkı olduğunu söylüyor.

Irak Ceza Kanunu’nun 409. Maddesi: Bu madde özellikle ‘namus temizleme’ye yöneliktir, bu madde bir ailenin erkek üyesinin, ‘namus temizleme bahanesiyle bir kadını aile üyeleri adına öldürmesine izin vermektedir. Şüphelinin sabıka kaydı yoksa bu ceza üç yıl süreyle ertelenebilir.

Avukat Ayide Qire, yasaların kadınların yaşamları üzerindeki etkisine vurgu yaparak, şöyle devam etti: “Irak ceza kanunundaki bu maddeler kadınları küçük düşürüyor, ikinci sınıf vatandaş bile yapmıyor. Kadına gaddarlıkla ve insanlıktan uzaklaştırarak yaklaşıyorlar, kadının mahremiyetini ailenin onuru, toplumun onuru ve hatta devletin onuru ile bağdaştırıyorlar.”

İş fırsatları

Irak Planlama Bakanlığı Sözcüsü Abdulzehra Hindawi, Irak’taki kadınların iş olanakları hakkında konuştu ve 2022’de Irak’ta kadın işsizlik oranının yüzde 30 arttığını belirtti.