ABD’nin İran yaptırımları yürürlükte

ABD Başkanı Donald Trump’ın geçen Mayıs’ta İran ile 2015’te P5+1 ülkeleri ( ABD, Çin, Rusya, İngiltere, Fransa ve Almanya) ile varılan nükleer anlaşmadan çekilmesinin ardından çıkardığı iki aşamalı yaptırımların ilk bölümünü bugün itibariyle devreye soktu.

İran’ın ABD dolarına erişimini, devlet tahvili satmasını, altın ve diğer değerli madenler ile çelik, alüminyum, kömür gibi metallerle ticaret yapmasını ve yolcu uçağı ya da parçalarını ithal etmesini engelleyen yaptırım paketi Washington saati ile 00.01 itibarıyla resmen yürürlüğe girdi.

Altına darbe

Bu çerçevede İran hükümetinin, ABD doları satın alması, altın ve değerli madenlerle ticaret yapması yasaklanıyor. Çelik, kömür, alüminyum ticareti ile otomotiv sektörü yaptırımların hedefi oluyor. Tahran’a sivil havacılık yaptırımları da pakettedir. Bu ise İran’ın yolcu uçakları ve uçak parçası ithalatının engellenmesine neden olacak. İran’ın para birimi tümen üzerinden ülke dışında gerçekleşecek önemli işlemlere kısıtlamalar uygulanacak. ABD’ye İran tarafından yapılan el yapımı halı ve gıda ürünlerinin ihracatı yasaklanıyor. 

Yaptırımların 4 Kasım’da yürürlüğe girmesi beklenen ikinci bölümü ise finans ve enerji sınırlamalarını içeriyor. ABD, İran’la ticaret gerçekleştiren üçüncü taraflara da bu yaptırımlara uyma zorunluluğu getiriyor.

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Güneydoğu Asya ziyaretinden dönüşünde gazetecilere yaptığı açıklamada “Katı şekilde uygulanacak yaptırımların İran hükümeti gidişatında radikal bir değişiklik yapana kadar süreceğini” söyledi. ABD yönetiminin ilişkilerde ilerlemeye açık olduğunu savundu. Pompeo, “ABD’nin İran’ı teröre destek veren ülkeler listesinde ilk sıralara koyduğunu, bu desteği durdurana kadar Tahran’ın uluslararası kamuoyunda eşit muamele görmeyi beklememesi gerektiğini” kaydetti.

Trump, pazarlık istiyor

İran Cumhurbaşkanı Ruhani’ye yönelik geçen hafta doğrudan görüşme öneren ardından bugün de yaptırımları devreye sokan Trump’ın dün “Rejimin balistik füze programından teröre sunduğu desteğe kadar pek çok konuyu içeren daha kapsamlı bir nükleer anlaşmaya varılmasına sıcak baktığını” söylemesi dikkat çekti.

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruahani, yaptırımların başlamasından bir kaç saat önce yaptığı açıklamada ABD’yi İran’a karşı psikolojik savaş başlatmak ve İranlılar arasında ayrışmaları provoke etmek istemekle suçladı.