‘Çocuk işçiliği yasaya aykırıdır’
SÜLEYMANİYE-ROJNEWS
Çocuk hakları aktivistleri ve avukatlar, her türlü çocuk işçiliğinin yasalara aykırı olduğunu vurgulayarak, çocuk işçiliğiyle mücadelenin bir günle sınırlandırılmaması, bu olguya karşı her gün mücadele edilmesi gerektiğini ifade ediyor.
Bugün, 12 Haziran, BM tarafından belirlenen bir gün olan Dünya Çocuk İşçiliğine Karşı Mücadele Günü. Ancak adaletsizlik, ayrımcılık ve baskı, dünyanın dört bir yanındaki milyonlarca çocuğu, kendilerini ve ailelerini geçindirmek için çalışmaya zorluyor. Aktivistler ve çocuk hakları savunucuları konuya ilişkin Rojnews’e konuştu.
Kürdistan Çocuk Koruma Dairesi’nde saha çalışanı ve sosyal araştırmacı olarak görev yapan Hest İsmail, konuya dair şunları söyledi: “Çocuklar çalışmamalı çünkü bu, onların hayatlarını riske atıyor. Pazar, yetişkinler için uygun bir ortam; çocuklar için değil. Çalışmanın çocuklar üzerinde psikolojik bir etkisi var ve aynı zamanda onları çocukların dünyasından ve eğitim gibi temel haklardan uzaklaştırıyor. Ayrıca çocukların sağlıklı bir ortamda büyüme ihtiyaçlarını da ortadan kaldırıyor.”
Hest İsmail, Kürdistan Çocukları Koruma Örgütü bünyesinde çok sayıda koruma merkezi bulunduğunu belirterek şöyle devam etti:
“Bu merkezlerde herhangi bir sorun için tüm birimlerde izleme yapılıyor. Örneğin eğitim, sağlık ve psikoloji alanlarında sorunlar ortaya çıktığında çocuklar her açıdan gözlem altında tutuluyor. Süleymaniye Kaymakamlığı, sosyal denetim ve Emniyet Müdürlüğü ile koordinasyon halinde çocukları korumak için çalışan ortak bir komitemiz var. Çalışan çocukların çoğu Kürt değil, çoğu Kürdistan Bölgesi dışından gelen yabancı çocuklar.”
Aktivist Hest İsmail, bazı ailelerin maalesef çocuklarına küçük yaşta çalışmayı öğretmek istediklerini vurgulayarak, “Çocukların 15 yaşına kadar çalıştırılması doğru değil. 15 yaşından sonra da güçlerinin ve bedenlerinin ötesinde ağır işler yapmamalılar” dedi.
Aynı konuya dair konuşan Avukat Tablo Mihemed ise görüşlerini şu şekilde dile getirdi: “Çocuklar toplumdaki en savunmasız gruptur. Çocuk işçiliğine karşı mücadele etmek için bir gün yeterli değildir, her gün bu olguya karşı durmalıyız. Yasalara göre çocuk işçiliğinin her türlüsü yasaktır. İş Kanunu’nda çocuk işçiliğine dair özel bir bölüm bulunur ve bazı durumlar hariç çocukların çalışması için 15 yaşın üzerinde olmaları gerekir. Yine İş Mahkemesi adında özel bir mahkeme bulunuyor.”
Tablo Mihemed, çocuk ticaretinin hangi sebeple olursa olsun yasadışı olduğunu belirterek şunları kaydetti: “Kürdistan Bölgesi Parlamentosu’nun 2022’de çıkardığı yasa, 15 yaş üstü çocukların çalıştırılması için uygun yöntemleri tanımlıyor. Bu yasayı ihlal etmenin cezası 5 milyon dinarı aşmayan para cezası. Çocuk işçiliği, çocuğun geleceği üzerinde psikolojik, sağlık veya gelişim açısından olumsuz bir etkiye sahiptir. Bu nedenle, kim olursa olsun, her şekilde yasadışıdır.”
Avukat Tablo Mihemed, çocukların toplumun temeli olduğunu belirterek konuşmasını şu sözlerle sonlandırdı: “Çocuk işçiliği, çocukları doğal ortamlarından uzaklaştırıp başka bir ortama koymaktır. Ne yazık ki, çocuklarını çalıştıran bazı ebeveynler var.”
fm