Bangladeş’teki protestolarda yaşamını yitirenlerin sayısı 300’ü aştı

HABER MERKEZİ

Bangladeş’te pazar günü gerçekleşen hükümet karşıtı gösterilerde en az 94 kişi yaşamını yitirirken, protesto eylemlerinin başından bu yana hayatını kaybedenlerin sayısı 300’ü aştı.

Bangladeş’te pazar günü gerçekleşen hükümet karşıtı gösterilerde en az 94 kişi hayatını kaybetmesiyle protesto eylemlerinin başından bu yana yaşamını yitirenlerin sayısı 300’ü aştı. Bu bilançoya polis, yetkililer ve hastanelerdeki doktorların verileri dayanılarak ulaşıldı.

Pazar gününün bilançosu

Pazar günü göstericilerle hükümet yanlıları arasında çıkan çatışmalar sonucunda 94 kişinin yaşamını yitirmesi, bir ay önce başlayan hükümet karşıtı protestoların en ölümcül günü olarak kaydedildi. 170 milyon nüfuslu bu Müslüman ülkede, binlerce Bangladeşli Dakka’da bir meydanda toplanarak Başbakan Şeyh Hasina’nın istifasını talep etti.

Protestoların sebebi

Protestolar, hükümetin kamu hizmetinde uyguladığı kota sistemine karşı başlamıştı. Göstericiler, önceki gün sivil itaatsizlik çağrısında bulunan Ayrımcılığa Karşı Öğrenciler öğrenci kolektifinin çağrısına yanıt verdiler. İktidardaki Awami League partisinin Genel Sekreteri Obeydul Qader de Bangladeşlileri pazar günü “Dakka’nın tüm mahallelerinde” ve ülkenin “tüm ilçelerinde” toplanmaya çağırmıştı.

Çatışmalar ve polis müdahalesi

Rakip kamplar sopa ve bıçaklarla çatıştı ve polis gerçek mermi kullandı. Polise göre Enayetpour’daki (kuzeydoğu) bir polis karakolu basıldı ve 11 polis yaşamını yitirdi. Bir başka polis kaynağına göre, başkent Dakka’da sokaklar “savaş alanına” döndü ve birkaç bin göstericiden oluşan kalabalık, bir hastane yakınındaki arabaları ve motosikletleri ateşe verdi.

Uluslararası tepkiler

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri, pazar akşamı yaptığı açıklamada “Bangladeş’teki şok edici şiddet durmalı” çağrısında bulundu. BM, “iktidar partisinin gençlik hareketi protestoculara karşı harekete geçerken” endişelerini dile getirdi.

Hükümetin tepkisi

Bu çatışmalar, Şeyh Hasina’nın on beş yıl önce iktidara gelmesinden bu yana yaşanan en ölümcül çatışmalar arasında yer alıyor. Hükümet, düzeni sağlamak iddiasıyla internet erişimini kesti, okulları ve üniversiteleri kapattı, sokağa çıkma yasağı getirdi ve orduyu görevlendirdi.

Eski subayların desteği

Protestoculara destek veren eski ordu mensupları da devreye girdi. Eski bir ordu komutanı olan General Ikbal Karim Bhuiyan, Başbakan’a karşı sembolik bir duruş sergileyerek diğer eski üst düzey subaylarla birlikte yaptığı ortak açıklamada askerlerin sokaklardan çekilmesi çağrısında bulundu ve insanların “artık hayatlarını feda etmekten korkmadıklarını” vurguladı.

Kota uygulaması

Çok sayıda mezun işsizin bulunduğu Bangladeş’te öğrenciler, bağımsızlık gazilerinin ailelerine kamuda iş kotası ayıran pozitif ayrımcılık sisteminin kaldırılmasını talep ediyor. 2018’de kısmen kaldırılan bu sistem, haziran ayında mahkemeler tarafından geri getirilmiş, temmuz sonunda Yüksek Mahkeme tarafından yeni bir bozma kararı bardağı taşıran son damla olmuştu. Özellikle 1971’de Bangladeş’in bağımsızlık savaşına katılanların soyundan gelenler için yüzde 30’luk kota olmak üzere, devlet işlerinde kotaların geri getirilmesi, isyana neden oldu. Öğrenciler, savaş gazilerine yönelik kotanın hükümet destekçilerine haksız yere fayda sağlayacağını iddia ediyordu.

Sonuç ve gelecek beklentileri

Toplumsal kriz 16 Temmuz’da siyasi bir krize dönüştü ve göstericiler Şeyh Hasina’nın istifasını talep ederken baskılar ilk ölümlerle sonuçlandı. O zamandan beri eski ordu mensupları da protestoculara destek vermeye başladı. Mevcut ordu komutanı General Waker-uz-Zaman, ordunun “her zaman halkın yanında” olacağını belirtti.

Bu çatışmaların ve protestoların nasıl sonuçlanacağı belirsizliğini koruyor. Ancak, hükümetin aldığı sert önlemler ve eski subayların desteği, ülkenin gelecekteki siyasi ikliminin daha da gerilimli