Dil uzmanları: Güney’de basın-medya sade Kürtçeyi kullanmalı

Güney’deki basın-medyanın Kürt dili üzerindeki etkilere değinen öğretmen ve dil araştırmacıları, “Yazar ve basın-medya daha sade bir dil kullanmalı. Yabancı kelimeler kullanıldığı sürece Kürtçe daha da gecikecektir” dedi.

Öğretmen ve dil uzmanları, Güney Kürdistan’daki Kürt medyasının kullandığı dile ilişkin Rojnews’e konuştu.

Kürtçe öğretmeni Hewkar Hesen şunları söyledi: “Dil, ulusal kimliğin temeli olarak toplum içinde bir iletişim aracı olarak kullanılır ve büyük öneme sahiptir. Raperinden sonra bir grup medya kurulsa da ortak ve birlik dil kullanılamadı. Ama basın dilin kaynağı olmalıydı. Kürt medyasında gramer, kelime ve cümlelere bakılsa kötü bir seviyede olduğu görülecektir. Kürt medyasında, Kürtçeye gerekli önem verilmediği için Kürt medyası, eğitim ve Kürt dilinin geliştiği yer olamamıştır. Dilin koruması, insan hafızasının hazinesinin korunmasıdır. Ulusal hafızayı, kültürü, medeniyeti ve ulusal kimliği korumaktır. Bu nedenle dile geniş bir şekilde yaklaşmak gerekiyor.”

Edebiyat ve Dil Araştırmacısı Ramazan Hesen, basının-medyanın dil üzerinde büyük bir etkisi olduğunu belirterek şunları söyledi: “Kürtçeye giren yeni kelimelerin Kürtçesi kullanılmalı ama dil ne yazık ki o kadar da basın-medyanın umurunda olmadığı için bu yapılmıyor. Birçok kelime olduğu gibi dile yerleştiriliyor ve aynı şekilde kalıyor. Kürtçeye hizmet için yeni kelimeler dilde kullanıldığı zaman Kürtçesi kullanılabilir. Ama çoğu zaman kelimeler kendileri kullanıldığı gibi veriliyor.

Basının dışında yazarlar da çoğu zaman Kürtçe yerine kullandıkları bilimsel kelimelerin yerine Kürtçeleri kullanabilirler. Örneğin, nasyonalizm yerine ‘netewperwerî’ kullanabilirler. Yine psikoloji yerine ‘derûnnas’, sosyoloji yerine ‘civaknasî’ kullanılabilir. Bilimsel ve kavramsal kelimeler yerine Kürtçe kelimeler kullanılmalıdır. Kürt okuyucular, öğrenciler öyle daha fazla anlıyor.”

Ramazan Hesen, dilin kurallarına uyulmaması ve her yazarın kendi iradesine göre kelimeler kullanmasının dile zarar vereceğini belirterek, ” yazarlar ve metne daha fazla yabancı kelime yazan iletişim daha basit bir dil kullanmalıdır. Özelikle daha çok yabancı kelimeleri kullanan yazar ve basın-medya, daha çok sade Kürtçeyi kullanmaları gerekiyor. Ama bu yabancı kelimeleri kullanmaya devam ederlerse Kürt dili daha da küçülür. Bu da aynı zamanda Kürtçe’nin yok olmasını da sağlar” dedi.