Êzidî katliamının ilk adımı: Musul’un işgali
Sekiz yıl önce DAIŞ çeteleri Musul’u işgal ederken Irak ordusu şehri terk etti. Musul’un işgali sadece Irak’ın işgali değildi, Musul’un önceden planlanmış işgali Êzidilerin katledilmesinin kapısını açıyordu.
10 Haziran 2014 tarihinde DAIŞ çeteleri Musul’un batısından Musul’a saldırdı ve birkaç gün içinde Musul tamamen işgal edildi. Tüm Irak kuvvetleri Musul’dan çekildi ve tüm cephanelerini şehirde bıraktı. Musul halkının büyük bir bölümü Irak’ın diğer bölgelerine ve Kürdistan’a göç etmek zorunda kaldı.
DAIŞ 10 Haziran 2015 tarihinde, Musul’un işgalinin 2. yıl dönümünde Musul’un işgaline ilişkin yayınladığı bir video mesajda çetelerin sadece 400 çete üyesi ile Musul’un tamamını kontrol altına aldıklarını söyledi.
DAIŞ çeteleri 26 Haziran 2014 tarihinde işgal ettikleri Irak ve Suriye topraklarında halifeliklerini ilan ettiler ve Ebubekir el-Bağdadi’yi halife olarak duyurdular.
Musul nasıl işgal edildi?
10 Haziran 2014 tarihinde çeteler ile federal polis ve Irak güçleri arasında 5 gün süren çatışmanın ardından DAIŞ çeteleri Musul’u ele geçirdi. Yaklaşık 50 bin asker ve Irak gücü savaşmadan, savaş meydanını terk etti. Bazı Irak’lı komutanlar da kıyafetlerini değiştirip sivil halkın arasına karışarak kaçtı.
Musul’un düşmesiyle birlikte Nuri el Maliki liderliğindeki dönemde Irak’taki yetkililer arasında siyasi çatışmalar çıktı. Yetkililer birbirilerini sorumsuzlukla suçladı. Dönemin parlamento başkanı Usame Nucefi, olayın dış güçler tarafından gerçekleştirildiğini söyledi. Nuri el Maliki de Musul valisini ihanetle suçladı.
Musul’un işgali, Irak’ın diğer birçok şehir ve ilçesinin işgalinin de yolunu açtı. DAIŞ, Irak ordusunun askeri yenilgisiyle ve psikolojik savaşla diğer birçok bölgeyi ele geçirdi. Çeteler ayrıca Selahedin ve Enbar eyaletlerini işgal etti. Öte yandan Kerkük’ün batısı ve güneyinde geniş bir bölgeyi işgal ederek, Kürdistan Bölgesi’ne yöneldi.
DAIŞ çeteleri aynı zamanda 3 Ağustos’ta Şengal’e yöneldi. Binlerce KDP askeri tek kurşun sıkmadan Şengal’i çetelere teslim ederek Êzidileri DAIŞ’in eline bıraktı. DAIŞ, Şengal’de 74. katliamı gerçekleştirdi, binlerce Êzidi’nin katledilmesinin yanı sıra 5 binden fazla Êzidi kız ve kadını kaçırıp pazarlarda sattı. Ancak kısa bir sürede PKK gerillaları ve YPG-YPJ şervanları Şengal’in imdadına yetişerek Êzidileri büyük bir katliamdan kurtardı.
Çeteler Hewlêr’e de yaklaşmış ve Mexmur ve Guwêre ilçeleri DAIŞ çeteleri tarafından işgal edilmişti. KDP Kürdistan Bölgesi’ni koruyamaz hale geldi ve PKK gerillalarından yardım istedi.
Mexmur’un işgalinden bir gün sonra (9 Ağustos 2014), özgürlük gerillaları Mexmur’a ulaşarak, Mexmur ve Hewlêr’i savundu. Güney Kürdistan’ı savunmak için bir kuvvet gönderen gerila, Kerkük başta olmak üzere Güney Kürdistan’ı savunmak için 16 Ekim 2017 tarihine kadar Güney Kürdistan’da kaldı.
Musul ve Şengal işgalinin perde arkası
Bİrçok kişinin DAIŞ çetelerinin baş kaldırısından haberi vardı ve bu kişiler KDP, Türk devleti ve DAIŞ çetelerinin Katar’da toplandığını ve saldırı planladığını söylüyordu.
Siyasi aktivist Netewi Xemgin, 2014 yılında özgürlük gerillalarıyla Şengal’in imdadına yetişenlerdendi. 2016 yılında ajansımıza şunları söylemişti; “DAIŞ’in Şengal’e saldırısından iki gün önce KDP 17. liva güçleri sorumlusu Serbest Bapir, ‘Bize savaşmamamız ve geri çekilmemiz emredildi’ demişti. Êzidi halkı kaçmamaları için KDP’lilerin önünü tutmaya çalıştı, ancak KDP peşmergeleri DAIŞ’e tek kurşun sıkmadan kaçtı.”
İşgalci Türk devleti, 2015 yılında DAIŞ’le mücadele adı altında Başiqa’da da bir askeri üs kurdu ve üs halen orada duruyor. Kurulduğu günden bu yana yüzlerce Türkmen, Arap ve Sunni asker Başiqa üssünde eğitim gördü. Ayrıca Türk ordusu, Başiqa’dan Êzidi halkına ve Şengal Özerk Yönetimi’ne karşı çok sayıda hava saldırısı düzenledi. Êzidî halkının birçok önde gelen ismi Türk devleti tarafından düzenlenen bu saldırılarda şehit düşürüldü.
26 Haziran 2017 tarihinde Irak Ordusu Musul ‘un kontrolünü DAIŞ çetelerinden aldığını resmen duyurdu.