Kürdistan Bölgesi Güvenlik Konseyi, 2011 yılında Kürdistan Bölgesi Parlamentosu 4. Döneminin kararıyla kuruldu. Güvenlik Konseyinin kurulmasının amacı sınır bölgelerini korumak, asayişi sağlamak ve halkın huzur ve güvenliğini sağlamaktı. Acaba, Güvenlik Konseyi bu amaçlar çerçevesinde şu an hareket ediyor mu?
Kürdistan Bölgesi Güvenlik Konseyinin kurulması kararı
Kürdistan Bölge Parlamentosu, 2 Mayıs 2011 tarihli 11 sayılı olağan toplantısında, Kürdistan Bölgesi Güvenlik Konseyi’ne tahsis edilen 4 Sayılı Yasa’yı kabul etti. Karar, 1992 yılında Kürdistan Bölgesi parlamentosunda alınmıştı. Yasaya göre Kürdistan Bölgesi Güvenlik Konseyi adında bir konsey kurulmalı.
Kürdistan Bölgesi Güvenlik Konseyinin bileşenleri
Yasaya göre Kürdistan Bölgesi Güvenlik Konseyi; Bölgesel Güvenlik Servisi, Askeri İstihbarat Genel Müdürlüğü, Savunma Teşkilatı, İstihbarat Teşkilatı ve Güvenlik Konseyi danışmanından oluşuyor. Süleymaniye ve Hewlêr Terörle Mücadele Şubeleri daha sonra konseye dahil edildi. Yasaya göre, bu konsey birleşik bir güvenlik politikası için bir plan hazırlamalı ve düzenlemelidir. Ayrıca ilgili tüm kurumlar arasında koordinasyonu sağlamalı.
Güvenlik Konseyi yasalarının çıkarılması amacı
Yasanın 3. maddesine göre, Kürdistan Bölgesi Güvenlik Konseyi’nin yasasını geçirmenin amacı, Kürdistan Bölgesi’nin güvenlik ve istikrarını sağlamaktır. Bölgenin anayasal ve yasal ilkelerini korumak, bölgenin güvenliğine yönelik herhangi bir tehdit veya saldırı hakkında bilgi toplayın ve değerlendirmek, bölgedeki ilgili kurumlarla da bilgi paylaşımında bulunmak temel görevleri arasında yer alıyor.
Bölgesel Güvenlik Konseyi yasasını geçirmenin diğer bir amacı da Kürdistan Bölgesi’nin ekonomik güvenliğini korumaktır. Tehlikeli suçlar, uyuşturucu suçları, idari hırsızlık, finans, bölgesel istihbarat sisteminin korunması, bölgesel yasalara göre terörle mücadele, enerji güvenliğinin korunması, yabancı kurumların, yabancı kuruluşların ve yabancı diplomatların korunması alanlarında bölgesel güvenlik diğer amaçlarından bazılarıdır.
Kanunun çıkarılmasının diğer sebepleri ise şu şekilde sıralanabilir:
Bölge’nin istihbarat, haberleşme güvenliğini sağlamak, havaalanları ve hudut kapılarının güvenliği ile ilgilenen ilgili taraflarla koordine sağlamak, resmi kişilerin güvenliğini korumak, ilgili taraflarla koordineli olmak, Bölge’ye yerleşen mülteci ve yabancı göçmenlerin işlerinin araştırılması, gıda güvenliğini sağlanması, peşmerge üslerinin güvenliğini sağlanması, stratejik saha istihbaratını toplamak ve değerlendirmek.
Konsey üyeleri KDP ve YNK arasında bölüşüldü
Kürdistan Bölgesi Güvenlik Konseyi 5 üyeden oluşuyor. Üyelerden 3’ü YNK’li, 2’si ise KDP’lidir. YNK’nin Güvenlik Konseyi üyeleri Bölgesel Güvenlik (Asayiş) Dairesi Başkanlığı, Zanyari (İstihbarat) Dairesi Başkanlığı, Peşmerge İstihbaratı Başkanlığı görevlerinde yer alıyor.
KDP’nin Güvenlik Konseyi üyeleri ise Güvenlik Konseyi Danışmanlığı, Parastin (İstihbarat) Başkanlığı görevlerinde bulunuyor.
Güvenlik Konseyi Danışmanlığının görevi nedir?
Kürdistan Bölgesi Güvenlik Konseyi yasasının 4. maddesinin birinci fıkrası, bakan rütbesine sahip bir kişinin Kürdistan Bölgesi Başkanı tarafından Güvenlik Konseyi’ne danışman olarak atandığını belirtmektedir. Bu kişi, meclise bağlı kurumları yönetecek ve aralarında koordinasyonu sağlayacaktır. Konsey danışmanına atanacak kişi, tüm kararları belirtilen kanuna göre verebilir.
Mesrur Barzani şu anda Kürdistan Bölgesi’nde üç üst düzey görevde bulunuyor.
Mesrur Barzani şu anda Kürdistan Bölgesi Başbakanı, Kürdistan Bölgesi Güvenlik Konseyi Danışmanı ve Parastin (istihbarat) Ajansı Başkanıdır. Barzani, konseyin danışmanlığını ve Parastin teşkilatının başkanlığı görevini başkasına devretmek istemiyor.
Kürdistan Bölgesi Güvenlik Konseyi Danışmanı görevine ilişkin çelişkiler
Mesrur Barzani’nin Kürdistan Bölgesi Başbakanlığına gelmesiyle beraber, KDP Başkanlık Divanı üyesi ve KDP eski Parastin sorumlusu Nehet Hali, Mesud Barzani’nin oğlu ve Anti Terör birlikleri sorumlusu Weysi Barzai, Neçirvan Barzani’nin kardeşleri Yusuf Barzani ile Rewan Barzani arasında Güvenlik Konseyi Danışmanlığı görevine gelme konusunda çatışmalar ve çelişkiler yaşandı. Mesud Barzani’nin talimatıyla Nezhet Hali, görevinden uzaklaştırıldı. Ardından Kürdistan Bölgesinden çıkarıldı. Güvenlik Konseyi DAnışmanlık koltuğuna ilişkin çelişki ve çatışmalar devam ediyor.
Güvenlik Konseyi amacına uygun hareket etmiyor
Kürdistan Bölgesi Güvenlik Konseyi’nin 2011 tarihli 4 Sayılı Yasasına göre, konseyin temel görevi Kürdistan Bölgesi yurttaşlarını ve sınırlarını korumaktır ancak şimdi bölge içinde 55’ten fazla Türk askeri üssünün inşasına izin veriyor ve Türk devletinin Kürdistan Bölgesi’ni işgal ve ilhak etmesine destek veriyor. Türk devletinin saldırıları nedeniyle her gün çok sayıda sivilin şehit olduğu, yurttaşlara büyük maddi zarar verildiği ve Kürdistan Bölgesi’nin doğasına büyük zarar verildiği konusunda Türk devletine karşı Güvenlik Konseyinden en ufak bir tepki yok.
Meclisin diğer görevlerinden biri de teröre karşı durmak ancak yurttaşlar herkesin gözleri önünde katlediliyor, katillerin resimleri ve görüntüleri yayınlanıyor ve bölge güvenlik konseyi sessiz kalıyor.
Kürdistan Bölgesi Güvenlik Konseyi geçmişte birkaç kez resmi açıklamalarda bulunarak birçok kişiyi suçlu ve terörist olarak damgaladı ve Kürdistan Bölgesi için büyük bir tehdit oluşturduğunu duyurdu. Bu kişilerin itirafları medyada yayınlandı. Ancak itirafları yayınlanan ve büyük tehdit oluşturdukları iddia edilenlerin bazılarının KDP üyesi ve peşmerge olduğu ortaya çıktı. Bunun en son örneği 16 Mayıs 2022’de aralarında KDP peşmergelerinin de bulunduğu çok sayıda kişinin itiraflarının yayıldığı tarih oldu.
Behdinan’da tutuklanan aktivistlerin dosyasında da, Güvenlik Konseyi beş Behdinan tutuklusunun ifadelerini çarpıtarak bir senaryo hazırladı ve sözde itiraflarını basına dağıttı.
Kürdistan Bölgesi Güvenlik Konseyi artık KDP Güvenlik Konseyi olarak biliniyor ve konsey içindeki YNK üyeleri genellikle konseyin açıklamalarından habersiz. KDP içinde konseye Mesrur Barzani başkanlık ediyor. Barzani bu kurumu kendi kişisel çıkarları ve KDP politikaları için kullanmaktadır.
