Sudani 30 gün içinde Irak’ta yeni bir hükümet kurabilecek mi?

Irak Cumhurbaşkanı, yeni hükümeti kurmak için Koordinasyon Çerçevesinin Başbakan adayı Muhammed Şiya Sudani’yi görevlendirdi. Peki, Sudani 30 gün içinde Irak’ta yeni bir hükümet kurabilecek mi?

Sudani’nin önündeki 10 gün oldukça önemli duruyor. Çünkü 25 Ekim’de Teşrin Hareketi’nin yeniden gösterilere başlaması bekleniyor. Koordinasyon Çerçevesi, Sudani hükümetinin, Teşrin Hareketi’nin protesto gösterileri sonucunda istifa etmek zorunda kalan Adil Abdulmehdi ile aynı akıbeti yaşamasından korkuyor.

Dr. Latif Reşid 13 Ekim Irak Parlementosunda yeni Irak Cumhurbaşkanı olarak seçildi. Irak yeni Cumhurbaşkanı Dr. Latif Reşid, Koordinasyon  Çerçevesi’nin Başbakan adayı Muhammed Şiya Sudani’yi Irak’ta yeni hükümeti kurmak için görevlendirdi. Irak anayasasına göre, Sudani’nin 30 gün içerisinde yeni hükümeti kurması ve Irak Parlementosunun güvenini kazanması gerekiyor.

Var olan ortak düşünce, Koordinasyon Çerçevesinin Kürtlere ve Sünnilere olan yaklaşımı nedeniyle hükümetin Sudani tarafından kurulması şansını daha da artırıyor. El Fetih İttifakı yöneticilerinden Uedi Abdulwahid, Bağdat Elyewm sitesinde yaptığı bir açıklamada, hükümetin kurulması için müzakerelerin bugünden itibaren başladığını bildirdi.

Sadr Hareketi’nin Koordinasyon Çerçevesine olan karşıtlığı, Muhammed Şiya Sudani’nin hükümet kurmasının önündeki en büyük engel olarak duruyor. Koordinasyon Çerçevesi ile Sadr arasındaki ilişkiler kopmuş bulunuyor. Sadr kendi şartlarında ısrar etmeyi sürdürüyor. Sadr’ın şartına göre, Sudani hükümeti 6 ay görevde kalmalı ve bu süre içinde Irak’ta erken seçim yapılmalı.

Bazı kaynaklara göre, yeni hükümetin kurulmasının engellenmemesi için Koordinasyon Çerçevesi taraflarının bir kısmı ile Mukteda es-Sadr arasında mutabakat olduğu söyleniyor. Ancak kaynaklara göre Mukteda es-Sadr, anlaşma yapmadığını ve yeni hükümetin kurulmasına katılmayacağını söylüyor.

Irak anayasasına göre Muhammed Şiya Sudani 30 gün içerisinde kabineyi oluşturamazsa konu parlamentoya taşınacak ve oylamaya sunulacak. Cumhurbaşkanı 15 gün içinde hükümeti kurmak üzere parlementodaki en büyük gruptan bir başkasını atayarak, 15 gün içinde hükümeti kurma görevi verecek.

Eğer bu görevlendirme de başarısız olursa, Irak Cumhurbaşkanı hükümeti kurmak için başka bir kişiyi belirleyecektir.  Ancak bu defa parlamentodaki en büyük gruptan olması gerekmiyor. Cumhurbaşkanı, kendi rızasıyla parlamento içindeki bir gruptan başka bir kişiyi seçebilir.

Sadr Hareketi’nin Irak Parlamentosundan çekilmesinin ardından Koordinasyon Çerçevesi’nin koltuk sayısı 130 oldu. Koordinasyon Çerçevesi’nin Başbakan adayını YNK, KDP, Sünni ve Şii partiler ile Babil Hareketi ve bağımsız partiler de destekliyor. Bu aynı zamanda Koordinasyon Çerçevesi adayı Muhammed Şiya Sudani’nin hükümeti kurma şansını daha da artırıyor.

Şu andan itibaren Sudani görev dağılımını bakanlıklar içinde düzenlemiştir. Sudan kabinesinde 3 bakanlık Kürtlere, 6 bakanlık Sünnilere ve geri kalanı Şiilere verilecek. Sudani bu dosyayı belirlenen anayasal sürenin vakti dolmadan kapatmak istiyor.

Tişrin hareketi, ikinci Ekim protestolarının yıl dönümü olan 25 Ekim’de yeniden sokaklara çıkarak, protesto gösterilerine hazırlanıyor. Bu nedenle önümüzdeki 10 gün Muhammed Şiya Sudani için önemli olacaktır.

Belki bu sefer Muqteda es-Sadr protestolara müdahale edecek ve protestocuları Muhammed Şiya Sudani’nin adımlarını karıştırmak için kullanacak. Koordinasyon Çerçevesi de sokakların yeniden alevlenmesinden ve Sadr öncülüğünde başlayacak protestolardan korkuyor. Bu nedenle Sudani hükümetinin de Adil Abdulmehdi’nin benzer durumuyla karşılaşacağından korkuyor. Çünkü 2019 yılında Tişrin Hareketi, Mustafa Kazimi’den önceki Adil Abdulmehdi hükümetini yıkmayı başarmıştı.