Ulusal birlik için yapılan girişimler -1

Kürdistan’ın dört parçasında bulunan siyasi partiler ulusal birliğin sağlanması için birçok kez bir araya geldi. Ortadoğu ve Kürdistan coğrafyasında siyasi, ekonomik, toplumsal, değişimler yaşanıyor. Bir yandan Kürdistan’a yönelik işgal saldırıları yoğun bir şekilde devam ediyor. Kürt sorunun çözülmesi için de bölgede tarihi fırsatlar var. Ancak Kürt siyasi partilerinin birbirinden uzak durması, ulusal birliğin sağlanamaması gibi noktalarda da sorunlar yaşanıyor.

Kürtlerin geçmişten günümüze ulusal birlik için yaptıkları çalışmalar, girişimlerde ne kadar başarı sağlandı? Kürtlerin ulusal birliklerini sağlamaları noktasında ortaya çıkan engeller nelerdi? Bu dosya da Kürtlerin ulusal birlik kurma çabası ve bu doğrultuda karşılaştıkları engellere değineceğiz.

Ulusal birlik için yapılan çalışmalar

Başur’daki partiler 1980 yılında Ulusal Demokratik Cephe (Eniya Nîştimaniya Demokratîk) ile Ulusal ve Demokratik Ulus Cephesi (Eniya Nîşitmanî û Neteweya Demokrat) olmak üzere iki farklı cephe kurdular. Her iki cephe de temelde Kürt tarafları arasında birliği sağlamak için kuruldu. Ancak daha sonra Kürt tarafları arasında bir iç savaş çıktı. Yaşanan çetin savaşta birçok üst düzey yetkili pêşmerge şehit düştü.

1983’te PKK ile KDP arasında ortak çalışma yürütmek amacıyla 9 maddeden oluşan bir anlaşma imzalandı. Bu anlaşma 1986 yılına kadar devam etti. 3 yıllık süre içerisinde her iki taraf Kürdistan mücadelesi açısından önemli kazanımlar elde etti. Her iki taraf Kürdistan’ın düşmanları ile birlikte savaştılar. Ancak KDP 1986 yılında tek taraflı olarak bu anlaşmadan çekildi.

Başur’daki siyasi partiler arasında 1989 yılında Kürdistan Cephesi kuruldu. Bu cephe Kürdistan’ı dört parçasına yayılmak istiyordu. Bu cephe 1991 Raperin’inde Baas rejimine karşı olumlu sonuçlar ortaya çıkardı. Bunlardan birisi Birleşmiş Milletler’in Başur topraklarını uçuşa yasak bölge olarak ilan etmesi oldu.

Kürdistan Cephesi, 1994 yılında KDP ve YNK arasında çıkan çatışmalardan dolayı dağıldı. Bu dağılma sonrasında Baas rejimi tekrar saldırıp Kürdistan Bölgesi Parlamentosu’nu işgal etti. Türkiye ve İran Başur’da askeri üsler oluşturmaya başladı.

Birçok Kürt siyasi partinin çabaları sonucunda 1995 yılında yurtdışında Kürdistan Parlamento’su kuruldu. Parlamentoda bütün siyasi partilerin temsilcileri yer aldı. Bu parlamento Kürt siyasi partilerinin birbirine yakınlaşması için 1999 yılına kadar çalışmalarını sürdürdü.

Kürdistan Parlamentosu’nun adı 1999 yılında değiştirilerek Kürdistan Ulusal Kongresi (KNK) olarak değiştirildi.

KNK’nin ulusal birlik çalışmaları

KNK, 20 yıldır Kürdistan’ın dört parçasındaki siyasi partilerinin birlik olması için çok çaba sarf ediyor. Bunun için Kürdistan’ın dört parçasındaki siyasi partilerle, aydınlarla sürekli konferans, kongre ve toplantılar yaptı.

Ulusal birlik için yapılan ilk toplantı 2011 yılının Ekim ayında Belçika’nın başkenti Brüksel’de yapıldı. Toplantıya Başur’dan birçok siyasi parti temsilcisi katıldı.

Ulusal birlik için yapılan ikinci toplantı ise 2012 yılında Fransa Parlamentosu’nda gerçekleştirildi. Toplantının gündemi Rojava ve Suriye oldu. O süreçte Rojava devrimi başlamıştı.

Üçüncü toplantı ise 2014 yılında İsveç’te yapıldı. Bu toplantının da gündemi Rojhilat ve İran oldu. Toplantıya Rojhilat’tan çok sayıda siyasi parti temsilcisi katıldı.

Dördüncü toplantı 2016 yılının Eylül ayında Kerkük’te yapıldı. Toplantının gündemi Başur’du. Toplantıya Başur’dan çok sayıda siyasi parti temsilcisi ve tanınan ismi katıldı.

Beşinci toplantı da 2017 yılının Haziran ayında Süleymaniye’de yapıldı. Toplantının ana konusu Kürdistan’ın dört parçasında barışın sağlanması oldu. Toplantıya Kürdistan’ın dört parçasındaki siyasi parti temsilcileri katıldı. Toplantı da bütün Kürt siyasi partilerinin bir araya gelip özel oturum gerçekleştirmeleri kararlaştırıldı.

Öte yandan 2017 yılının Ekim ayında Rojava’da Rimelan beldesinde Rojava’nın durumu üzerine bir toplantı yapıldı. Toplantıya Rojava’daki siyasi partilerin büyük bölümü katılım sağladı.

Yine 2017 yılının Ekim ayında Hollanda’da bir toplantı gerçekleştirildi.

2013 yılındaki girişimler

PKK lideri Abdullah Öcalan’ın girişimleri sonucu 2013 yılında Hewler’de geniş katılımlı bir toplantı gerçekleştirildi. Toplantıda Kürdistan’daki çoğu siyasi partinin temsilcisi hazır bulundu. İlk defa KDP temsilcileri de toplantıya katıldı. Ulusal birlik amacıyla ile yapılan toplantı neticesinde çalışmalar 6 ay sürdü. Farklı işler ile ilgilenilmesi için çok sayıda komisyon kuruldu. Öcalan Leyla Zana ve Mesut Barzani’yi ulusal kongrenin eşbaşkanlığı için önderdi. Ancak daha sonra bazı engeller yüzünden toplantı amacına ulaşamadı.

Dosyanın birinci bölümünde daha çok ulusal birliğin sağlanması için yapılan çalışmalara değindik. Dosyanın ikinci bölümde ise ulusal birliğin sağlanamamasının nedenlerini irdeleyeceğiz.

 (hb/eo)

https://www.youtube.com/watch?v=YCUbuOjc5mc”>