Dr. Abdulmutalip Refat: İran ve Türkiye su politikasıyla Irak’ı zayıflatmak istiyor

Doğa ve Su Kaynakları Uzmanı Dr. Abdulmutalip, doğal su kaynaklarına fazla önem verilmediğini belirterek İran ile Türkiye’nin Irak’a akan suları keserek Irak’ı zayıflatmak istediklerine dikkat çekti.

İşgalci Türk devleti ve İran rejimi aylardır Irak ve Kürdistan Bölgesine yönelik su kesme politikası uyguluyor. İran ve Türk devleti tarafından suyun kapatılması ve yaşanan kuraklıklar Irak ve Kürdistan Bölgesi üzerinde büyük bir tehdit oluşturuyor.

Dr. Abdulmutalib Refat

Bölgedeki su kaynaklarına ilişkin yaşanan tehlikeler, sorunun nedeni ve çözümüne ilişkin Germiyan Üniversitesi Öğretim Üyesi Doğa ve Su Kaynakları Uzmanı Dr. Abdulmutalib Refat, Rojnews ajansının sorularını yanıtladı.

Suların kapatılması ve kuraklıkların yaşanması, Irak ve Kürdistan Bölgesi’ni su kriziyle karşı karşıya bırakmıştır. Bu tehlikeli sorunun durdurulması için çözüm ne olmalıdır?

Sadece Irak ve Kürdistan Bölgesi değil bütün dünya su kriziyle yüz yüze kalmıştır. Bunun birkaç nedeni var. Örneğin, dünya nüfusunun artması ve iklim değişikliği gibi… Kürdistan Bölgesi ve Irak sularının kaynaklarının büyük çoğunluğu ülke dışında bulunuyor. Bu, bölgeye ilişkin özgün bir durum ortaya çıkarıyor. Diğer bir deyimle ülkenin su kaynaklarının büyük bir kısmı dışarıdan sağlanıyor. Su kaynaklarımızın yaklaşık yüzde 65’i Suriye, İran ve Türkiye’den geliyor ve bu da bizim üzerimizde büyük bir etki yaratıyor.

Irak’ta doğal su kaynaklarına önem verilmediği ve bilimsel bir yaklaşım sergilenmediği görülmektedir. Bu nedenle ülkedeki bütün su kaynaklarından faydalanmak için suyun bilimsel bir şekilde kullanılarak hiçbir sektörün susuz kalmamasını sağlamak gerekiyor.

Peki, çok sayıda baraj yapılarak susuzluk tehlikesinin önüne geçilebilir mi?

Bilimsel bir şekilde büyük barajların yapılmasına katılmıyorum. Çünkü doğa üzerinde çok büyük bir etki yaratıyor. Şimdi İran ve Türk devletinin Irak’ın su kaynakları üzerinde büyük barajlar yapması nedeniyle çok kötü bir durumdayız. Bu doğrudan Kürdistan Bölgesi ve Irak’ın iç kesimleri üzerinde olumsuz bir etki yaratıyor. Bu nedenle evet, barajlar ve göller yapabiliriz ancak bilimsel bir şekilde kullanmalıyız.  Aynı zamanda yeni tekniklere ihtiyacımız var. Şu an tarımda ve sulama işlerinde kullanılan teknik araçları eskidir.

Hükümetin onayıyla 200 adet küçük, büyük ve orta düzeyde barajın yapımı için karar alınmıştı ancak halen yapılmadı. Hükümetin yüzeysel yaklaşımının nedeni nedir?

Maalesef, Kürdistan Bölgesi Hükümeti su sorununu hiçbir şekilde öncelik programına dahil etmemiştir. Su sorununa ilişkin hiçbir siyasetimiz yok. Bahsedilen barajların çoktan yapılması gerekiyordu. Niyetleri iyiyse barajların yapılabilmesi için gerekli imkanlar da var. Şimdiki dönem iklim değişikliklerin yaşandığı bir dönemdir ve dünya devletleri suların toplanması ve artması konusunda bir arayış içerisine girmiştir. Maalesef Kürdistan Bölgesi Hükümetinde böyle bir siyaset görülmüyor.

İnsanlar baraj ve göllerden su bırakılmasını nasıl dengeleyebilir?

Kuşkusuz çok büyük bir risk. Baraj ve göllerden bırakılan su dengesi stratejik rezerv olarak adlandırılır, dolayısıyla baraj yapılırken baraja gelen su ile sektörler için gönderilen su arasında bir denge olması gerekir. Geçen son bir yılda Kürdistan Bölgesi ve Irak’ta böyle bir denge yaşanmadı. Barajların büyük bir kısmında stratejik rezervlere başlandı. Birçok baraj stratejik rezervlerini yok ettiği için büyük sorunlar meydana geldi. Yapılan her barajda bu dengenin sağlanması gerekiyor ki barajı geliştirip yılın büyük bir bölümünde kullanabilelim.

Şu an yüzeydeki sular büyük bir tehlikeyle karşı karşıyadır. Aynı tehlike yeraltındaki sular için de geçerli midir?

Yüzeydeki sular için her zaman bir tehlike vardı, şimdi yeraltındaki sular üzerinde de bu tehlike var. Kuraklık nedeniyle birçok yurttaş su kuyusu yapmaya başladı. Maalesef Kürdistan Bölgesinde yeraltındaki sular korunmamıştır. Yeraltı suları su krizi konusunda endişeler yaşayan gelecek nesiller içindir. Yeraltındaki sular bilimsel tekniklerle kullanılmalı ve savunulmalıdır. Su krizi arttığı için yeraltı sularının depolanması gerekiyor.

Sizce İran ve Türkiye’nin suları kapatması sadece kendi sularını koruma meselesi mi yoksa Kürdistan Bölgesi ve Irak için siyasi bir baskı ve cezalandırma mı?

İran ve Türkiye’nin Irak ve Kürdistan Bölgesindeki su kaynakları üzerinde geliştirdikleri projeler sadece siyasi ve ekonomi amaçlı değildir. Şu an her iki devlet de Irak’ı bir pazar gibi görüyor. Kendilerini güçlendirmeye çalışıyorlar. Ne kadar tarım ve sanayi ürünü varsa Irak’ta satma çabası içerisindeler. Baskıların amacı Irak’ı zayıflatmaktır.

 

Bunları da beğenebilirsin