İran’da kadın gazetecilerin tutuklanmasına tepki

İran rejiminin protestolara karşı gösterdiği ağır saldırılar ve kadın gazetecilerin hedef alınarak tutuklanması birçok örgüt tarafından kınandı. Eylemlerin sürdüğü İran ve Doğu Kürdistan kentlerinde, molla rejiminin gitmesi talep edilerek, “Jin, jiyan, azadi” sloganları atıldı.

İran rejiminin tüm baskılarına, gazetecileri tutuklamasına, birçok göstericiyi katletmesine ve yaralamasına rağmen Doğu Kürdistan ve İran’ın birçok kentinde protestolar sürüyor. Uluslararası Af Örgütü, çocuklar da dahil olmak üzere yaşamını yitirenlerin sayısının artabileceği konusunda uyarıda bulundu. Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü, İran rejiminin protestolara karşı yürüttüğü müdahalelere dikkat çekerek, çok sayıda kadın gazetecinin tutuklanmasını kınadı.

En az 18 kişi katledildi

Sistan-Belucistan eyaletindeki protestolardan bir gün önce, Uluslararası Af Örgütü bu eyalette çocuklar da dahil olmak üzere göstericilerin daha fazla öldürülmesini önlemek için derhal uluslararası eylem çağrısında bulundu. Örgüt yaptığı açıklamada, güvenlik güçlerinin 4 Kasım Cuma günü Haş kentinde barışçıl gösterileri ölümcül bir şekilde bastırdığı sırasında 2’si çocuk olmak üzere en az 18 göstericiyi katlettiğini ve onlarca insanı yaraladığını belirtti.

Zahidan katliamını protesto için sokaklara döküldüler

Rejim polis ve ajanları tarafından yaklaşık 100 kişinin katledildiği Zahidan’daki ‘Kanlı Cuma’ kurbanlarının kırkıncı günü vesilesiyle, farklı şehirlerden insanlar Sistan-Belucistan göstericilerini desteklemek için sloganlar atarak sokaklara döküldü. Doğu Kürdistan ve İran’ın çeşitli şehirlerindeki sıkı güvenlik önlemlerine rağmen, Kirmanşah, İlam, Dezful, Rasht, Merivan, Kamiyaran, Mahabad, Tahran, Bandar Abbas, Humeynişehr, Birjand, Karaj, Fooladshahr şehirlerinde ayaklanma sürüyor. Kum, Bokan, Meşhed, Kahdarjan, Şiraz, Saqiz, Behbahan’da göstericiler ‘Diktatöre Ölüm’, ‘Mollaya ölüm’, ‘Jin, jiyan, azadi’ sloganlarını atarak, sokakları ateşe verdi.

Grev çağrısı ve eylemler

Dükkan, pazar ve çarşı sahipleri, Cuma ve Cumartesi günleri için ülke çapında grev çağrısı yaparken, Ukrayna uçağı ve Kasım 2019 katliamında hayatını kaybedenlerin ailelerini İran ayaklanmasıyla dayanışma içinde küresel mitingler yapmaya çağırdı. Doğu Kürdistan’ın bir çok kentinde bugün iş yerleri kepenk açmayarak grev çağrısına katıldı.

Çok sayıda öğrenci üniversite derslerini boykot etti ve çeşitli sivil itaatsizlik yöntemleri ülke genelinde yayılmaya devam etti. 9 Kasım Çarşamba akşamı Tahran, İsfahan, Qhaderjan, Saqiz, Mahabad, Bokan, Şiraz, Rasht’ta protesto yürüyüşleri yapıldı. Shahrkard, Arak, Kirmanşah, Karaj ve diğer şehirlerinde de göstericiler İran rejimi aleyhine sloganlar attı.

Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü’nden kınama

Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü, İran rejiminin İngiltere, Fransa ve Almanya da dahil olmak üzere İran dışındaki Farsça yayın yapan medya organlarını susturma çabalarını kınayarak, gazetecilere yönelik baskılara dikkat çekti. Örgüt, İran rejiminin Farsça yayın yapan medyaya yönelik son yaptırımlarını, gazetecilere yönelik baskının yoğunlaşmasının bir göstergesi olarak nitelendirdi. İran ayaklanmasının üzerinden bir aydan fazla bir süre geçmesine atıfta bulunan örgüt, tutuklamalara dikkat çekti.

‘Gazeteci hapishanesi’

Örgüt tutuklamalara ilişkin, “İran’da 43 gazetecinin tutuklanması göz önüne alındığında, bu ülke Çin ve Myanmar’dan sonra dünyanın en büyük gazeteci hapishanesidir” dedi. Örgüt, İran’ın Jina Mahsa Amini’nin öldürülmesine yönelik protestolara karşı yürüttüğü kampanyada çok sayıda kadın gazeteciyi tutuklayarak kadınları sistematik olarak susturmaya çalıştığını belirterek, yakın zamanda tutuklanan gazetecilerin yaklaşık yarısının kadın olduğunu ve bunlardan ikisinin ölümle karşı karşıya olduğunu kaydetti.

Protestoların başlamasından bu yana İran’ın genelinde en az 42 gazetecinin tutuklandığını ifade eden örgüt, şu ana kadar sekiz gazetecinin serbest bırakıldığını ve 34 gazetecinin halen tutuklu olduğunu açıkladı.

KAYNAK: JINHA