Necibe Qeredaxî: Batılı egemen zinhniyetle Kürt sorunu çözülemez

Jineoloji’ye dair önemli değerlendirmelerde bulunan Jineoloji Merkezi üyesi Necibe Qeredaxi, Batı merkezinin bilinciyle Kürt toplumunun sorunlarının çözülemeyeceğini söyledi.

Jineoloji Merkezi üyesi Necibe Qeredaxi, toplumun ve kadınların uzun vadeli sorunlarının çözümüne dair Jineoloji yöntemleri konusunda Rojnews’in sorularını yanıtladı.

*Jineoloji, feminizmi nasıl tanımlıyor?

Jineolojiye göre, feminizm, işgale karşı kadınların en eski direnişidir, işgal ise kadın işgalidir. Feminizmin ne zaman ve nasıl ortaya çıktığı, tek başına derin ve geniş bir konudur. Ama feminizm hakkında söylenecek en önemli şey nedir? Elbette kadınlara yapılan haksızlıklara ve adaletsizliklere karşı çıktı.

*Feminizm neden çözümsüzlük aşamasına geldi?

Jineolojinin eleştirdiği şey, feminizmin yenilenme konusunda kapalı kalmasıdır. Feminizm daha çok kadınların bireysel haklarına odaklandı. Adamın kişiliğini değiştirmekten vazgeçti.

*Feminizm neden bu kadar bölündü?

Feminizmin parçalanmasının kaynağı feminizm mücadelesinin başlangıcına kadar uzanır. Beyaz feminizm fikrinin merkezi Batı’ydı ve burada gelişti. Bu aynı zamanda tüm dünyanın aynı fikirle tanımlanmasına ve sorunların çözülmesine neden oldu. Örneğin, Doğu (Rojhilat) ve Kuzey Kürdistan’daki Kürt kadınları sadece kadın oldukları için ezilmiyor. Devlet, tek kimlik birleşmesine karşı çok yönlü kimlik çeşitliliğine karşıdır.

Feminizm ekolojik, sınıfsal ve ulusal meselelerine çözüm bulmak yerine sorunları bireyselleştirmiş. Aynı zamanda feminizm kendi içindeki farklılıklardan dolayı bölündü.

*Jineoloji kendini aynı hatalardan nasıl korudu?

Jinekoloji kendini feminizm hareketleriyle aynı hatalara düşmekten korumuştur. Yeni bir fikir geliştirdi. İşgalin faktörlerini birlikte görüyor. Yani, bölmüyor. Kapitalizm, devlet ve erkeklik bir üçgen olarak görülüyor ve onları farklı ele almıyor.

*Jineoloji tüm kadınların mücadelelerini birleştirebilir mi?

Kürt kadın özgürlük hareketi bir öncü olarak feminizm hareketleri arasında verimli bir diyaloğun açılmasını sağladığını memnuniyetle söyleyebilirim. Aynı zamanda iki yönlü bir harekettir, hem Kürt kadın hareketi diğer hareketlerden öğrenir hem de diğer hareketler Kürt kadın özgürlük hareketinden çok şey öğrenir. Geçtiğimiz yıllarda Rojava Devrimi bunu kanıtlamıştır. Bir örnek vermek için, İtalya’nın Milano kentinde 25 farklı feminist hareket vardı. Ancak Kobanê’nin direnişi aşamasında, şimdi jineolojiye katılarak ve uzun vadeli sorunları tartışarak birlikte çalışıyorlar.

*Kürdistan Bölgesi’nde feminizm adı altına çalışma yürüten kadın merkezleri ve örgütlerine bakış nedir?

Hepsi önemli bir adımdır, ancak hangi niyet ve hangi amaç için çalıştıkları önemlidir. Ancak toplumumuzun sorunları temel ve ruhsal sorunlar nedeniyle sadece örgütler ve merkezler tarafından çözülmez. Başka bir zihinsel temele ihtiyaçları var. İnsanlık tarihinde köleliğe yol açan olguları ve olayları yeniden tanımlamak için toplumsal bir harekete ihtiyacımız var.

Batı’nın zihniyet dünyasıyla Kürt toplumunun sorunları çözülemez. Kürt kadını tarihini okumalı ve bilmelidir. Çünkü kadınlar bu bölgedeki kadınların özgürlüğünü ve kimliğini kaybettiler. Ortadoğu’da kadınlar köleleştirilmiş ve işgal edilmiştir. Bu yüzden aydın fikirlere ve bilimsel verilere ihtiyacımız var.

*Jineolojinin sorunları çözmek için yaptığı çalışmaların temeli nedir?

Jineoloji, kadınların kendilerini nasıl geliştirebilecekleri ve aynı zamanda erkekleri değişim ve kendini tanıma alanına nasıl çekebilecekleri bilimidir. Kadınlar güçlü değilse ve demokratik bir fikre sahip değilse, erkeği değiştiremez. Jineoloji aynı zamanda kendini savunma bilimidir. Kadınlar siyasi çalışmalara ve eylemlere katıldığında nasıl yer alacağını ne yapacağını bilmelidirler. Bir kadın bir erkekle bir aile kurmak istediğinde, ne olacağını bilmeli. Savunma sadece silahlarla olmaz. Rojava’da var olan şey, askeri tarafı sadece yüzde 25’tir. Değişikliklerin çoğu zihniyet ve bilinç alanında yapılmıştır. Jineoloji kendini üç prensip üzerinde tutar. O da kadın özgürlüğü, demokrasi ve ekolojidir.

*Jineolojinin pozitivist bilime ne gibi eleştirileri var?

Jineoloji, kadınların araştırılma hakkını görmediği sosyal bilimleri eleştiriyor. Kadın araştırmaları sadece biyolojik bir varlık olarak değil, bir sağlık bilimi ya da bir bilim olarak toplumsal, politik ve ahlaki bir varoluştur.

*Jineoloji araştırma yöntemleri nelerdir?

Jineoloji araştırma yöntemi birbirini tamamlamaktır. Çünkü çalışmada sadece gözlem, anket, araç ve toplum üzerine kitap yazmak doğru değildir. Jineoloji, toplumla çalışmaktır, toplum üzerinde çalışmak değildir. Çözüm mekanizması mazlumların eline vermez. Toplumun kendisine sorunlarını bilme ve sorunları kendisinin çözme gücü verir.

*8 Mart için mesajınız nedir?

Şubat ayında kadın örgütleriyle temel sorunları belirleme ve çözmenin yolları üzerine bazı kurslar başlattık. Jineoloji Merkezi olarak, 8 Mart etkinliklerine de katılacağız.