Çarşamba, 26 Haz 2019 – 09:21 FIRIŞTE MEHMUD/ROJNEWS
Ünlü Sanatçı Hesen Zirek 29 Kasım 1921’de dünyaya geldi. Bazı kaynaklar Zirek’in Rojhilat’ın Seqiz ve Bokan kentleri arasındaki Hermêle köyünde doğduğunu belirtirken, bazıları ise Rojhilat’in Mukriyana kentinde doğduğunu belirtiyor. Babasının ismi Ebdullah, annesinin ise Emine’dir. Hermêle köyünde ağanın yanında çalışan Hesen Zirek’in babası Ebdullah, çalışkanlığıyla bilindiği için ona çalışkan anlamına gelen “Zirek” ismi veriliyor.
Çocuk yaşta yaşam mücadelesi veriyor
Henüz 11 yaşındayken babasını kaybeden Hesen Zirek, annesiyle birlikte Seqiz’e geçiyor. Annesinin evlenmesinden olumsuz etkilenen Zirek, 12 yaşındayken köyüne dönerek, köyde ağanın yanında çalışmaya başlıyor.
Güzel bir ses, yeni bir hayat
Şarkı söyleyerek işini yapan Zirek, etrafındakilerinin dikkatini çekmeyi başarıyor. Sesinin güzelliği ağanın kulağına kadar gidiyor. Ağa, Zirek’i divanına davet ederek ondan köydeki şenliklerde şarkı söylemesini istiyor.
Köyden ayrılıp şehre giden Zirek, uzun bir süre restoranlarda çalışıyor. Zirek, daha sonra Seqiz’de Mina Xani Erdelan’ın şoförlüğünü yapmaya başlıyor. Qurederê köyünde araçla geçtiği sırada bir çocuğa çarpıp, çoğun yaşamına yitirmesine neden olan Zirer, cezaevine girmemek için Irak’ın başkenti Bağdat’a gidiyor.
Bağdat radyosu
1953’te ilk şarkısını Bağdat radyosunda seslendiren Zirek, daha sonra sesi çok beğenilir. Bağdat’ta 70’e yakın şarkı kaydeden Zirek’in şarkıları Kürdistan’ın dört parçasına yayılıyor.
Rojhilat’tan İran’a geçti
1958’den sonra bir kez daha İran’a dönen Zirek, Tahran Radyo’sunun Kürtçe biriminde çalışmaya başlıyor. Daha sonra Kirmaşan Radyo’su ile iletişime geçen Zirek, Kirmaşan Radyo’sunda 83 şarkı kaydediyor. Zirek, en iyi şarkılarını Kirmaşan’da geçirdiği iki yıl içerisinde Kirmaşan orkestrası aracılığıyla ve Mucteba Mirzade’nin desteğiyle kaydediyor.
Halk sanatçısı
Kürdistan’ı birçok kentini, ilçesini köyünü dolaşan Zirek, Kürt halkının yaşadığı acılara tanıklık ediyor. Kürdistan’ın doğasını ve halkının acılarını şarkılarıyla dile getiren Zirek, Kürdistan’ın dört parçasındaki Kürtler tarafından dinleniliyor.
Her ne kadar okuma yazması olmasa da Zirek, seslendirdikleri ve şiirlerini ezberinde tutuyor.
Bin 500 şarkı kaydetti
Hesen Zirek, yaşamı boyunca bin 500 şarkı seslendirdi. Aynı zamanda Nali, Wefayi, Seyid Kamil, İmami, Kurdi, Pirêmerd, Hêmin, Tahir Beg Caf gibi birçok şairin şiirlerini besteledi.
Zirek’in şarkıları, Bağdat, Tahran, Kirmaşan, Tewrêz, Kerkük, Musul, Mahabad radyolarında yayınlandı. Şarkıları Bokan, Bane, Mahabad, Silêmani, Hewlêr, Musul, Bağdat, Kerkük ve Kürdistan’ın onlarca köy ve ilçesinde dinlenildi.
Sözleri Piremêrd’e ait olan Newroz Marşı, Zirek’in en tanınan eserleri arasında yer alıyor.
Kendi çayhanesinde şarkı söylüyordu
Uzun bir süre Rojhilat’ta kalan sanatçı Meriwan yolu üzerinde açtığı çayhanesinde, gelen müşterilerine şarkı seslendiriyordu.
1971’de kanser hastalığına yakalanan Zirek, bir yıl yaşam mücadelesi verdikten sonra 26 Haziran 1972’de hayata veda ediyor.
Zirek’in cenazesi vasiyeti üzerine Urmiye’nin Bokan kentinde toprağa verildi.
Sanatçı Rewa Cemal, Hesen Zirek’e ilişkin şunları söylüyor, “Hesen Zîrek, Kürt müziği Kürt sanatında yeşermesine neden oldu. Zirek’in müzikleri, sesi hala kulaklarda yankılanıyor” dedi.
Kürt sanatçılarına çağrıda bulunan Rewa Cemal, “Kürt sanatçılar Kürt müziğini, sanatını kültürünü korumalılar. Yabancı kültürlerin etkisi altında kalmamalıdırlar” dedi.
(hb/eo)
