Şêrko Bêkes’siz 6 yıl geçti

Pazar, 4 Ağu 2019 – 11:00  BOTAN GERMIYANÎ / GERMIYAN

Ünlü Kürt şairlerinden Şêrko Bêkes’in aramızdan ayrılışının üzerinden 6 yıl geçti. Kürt şairleri arasında tanınan bir isim olan Fayîq Bêkes’in oğlu olan Şêrko Bêkes, 2 Mayıs 1940’ta Süleymaniye’nin Guyjer Mahallesi’nde dünyaya geldi. Henüz 8 yaşındayken babasını kaybeden Bêkes, hayatın zorluklarıyla daha çocuk yaşlarda tanışır ve gençlik yıllarında ekonomik sorunlar Onun ve ailesinin yakasını bırakmaz.

Babasının siyasi ve edebiyatçı kimliğinden dolayı siyaset ve edebiyatın başat olduğu bir ortamda büyüyen ve büyüdüğü ortamı “Evimizde çıra ve mum yoktu, şiirle aydınlanıyorduk” sözleriyle tanımlıyordu, Şêrko Bêkes. Babasının ölümünden sonra zorlu bir gençlik dönemi yaşadı ve 15 yaşındayken Komünist Parti’de siyasi faaliyetlere başladı. Ancak onun değimiyle, edebiyat ve şiir, “her zaman hem birinci hem de ikinci sırada” geliyordu. 1958 yılında Ebdulkerim Qasim’in inkılabından sonra Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) içerisinde faaliyet yürüten Şêrko, daha sonrasında ise Komeleyî Azadiya Jiyaneweyî Kurdistan (KAJK) içerisinde siyasi faaliyet yürüttü.

KAJK’tan sonra hiçbir partiye üye olmadığını söyleyen Şêrko Bêkes, ulusal mücadeleyi de hiçbir zaman sadece partilerin işi olarak görmeyip 1964’teki Eylül Devrimi ve 1975’teki Şoreşî Nû’da (Yeni Devrim) bir pêşmerge ve bir basıncı olarak aktif yer aldı. 1965’li yıllarda Balekiyati’deki “Dengê Şoreşê (Devrimin sesi)” radyosundan yükselen “Lêre dengê şoreşêye (Burası devrimin sesidir)” ses, Şêrko’ya aitti. Şiirleri Kürtçenin diğer lehçeleri başta olmak üzere birçok Avrupa dilleri ile Türkçeye de çevrilmiştir.

Birçok zorluğa rağmen Bêkes, lise eğitimini tamamlar. İlk şiirini 17 yaşındayken “Jin Gazetesi’nde yayınlayan Bêkes, daha sonra hayatının geri kalanına birçok şiir sığdırır.

Bêkes, 1969’da Nesrîn Mirza ile evlenir. 1965’te pêşmergeye katılır ve Dengê Kürdistan radyosunda, Şikefta Serdêman Başur Kürdistan’da işe başlar. Burası Hewlêr’ın Çoman ilçesinin Qerey beldesine bağlı Şînawew köyüne bir kilometre uzaklıkta bulunuyor.

Bêkes’in ilk kitabı “Tirîfey Helbest” 1968 yılında Bağdat’ta yayımlandı. 1970’te ise Kürt şiirlerinin yeni bir boyut kazanması için çağrıda bulunan Bêkes, çağa damgasını vuran şiirleriyle, Kürt şiirine yeni bir biçim kazandırır.

1987 yılında İsveç’te “Tuxulskî Ödülü”nü İsveç Başbakanı Îgvar Kalrisunewe’nın elinden alan Bêkes, 1992 yılında İsveç’ten Kürdistan Bölgesi’ne döndü. Özlediği topraklarına geri dönen Bêkes, Kürdistan Bölgesi Kültür Bakanlığı görevini yürüttü.

1998 yılında Bêkes bir grup arkadaşıyla birlikte basın-yayın kurumunu açtı. Bu kurum Süleymaniye’de hala hizmet vermekte. Şêrko Bêkes’in isminin hala ilk günkü gibi korunduğu kurumda herhangi bir değişiklik ise yapılmadı.

2001 tarihinde Bêkes’in “Xak” isimli şiiri “Usta Şairler Ödülü”ne layık görüldü. 2009’da ise Bêkes’in bütün eserleri 8 bin sayfada toplanarak, basıldı.

Bêkes Modern bir Kürt şairi olarak birçok şiir ve divan kaleme aldı. Eserleri birçok dünya diline çevrilen Bêkes, şiirlerinde ise genellikle, vatan, yurtseverlik ve Kürdistan topraklarının güzelliğini işlemiştir.

Yazınsal, şiirsel, tiyatro ve birçok alanda deneyim sahibi olan Bêkes, yazdıklarında yaşadığı acıları ve çektiği zorlukları anlattı.

6 yıl önce hayata yumup aramızdan ayrılan Şêrko Bêkes vasiyeti üzerine Süleymaniye’deki Azadi Parkına gömüldü. Azadi Parkına gömülmesinin nedeni Saddam Hüseyin döneminde birçok Kürdün kurşuna dizilip infaz edildiği, birçok Kürdün kaybedildiği yer olmasından ileri geliyor. Vasiyetinde “İnsanlar, gençler mezarıma geldiğinde fatiha okumasınlar, onun yerine şiir okusunlar” dedi.

Şêrko Bêkes’in 6’ncı yıl dönümünde arkadaşı Sanatçı-Yönetmen Şiwan Etuf onu şöyle anlatıyor: “Şêrko Bêkes eşi benzeri olmayan bir şairdi. Sadece Kürtler için değil, kendi döneminde birçok kesim tarafından bilinen biriydi. Şêrko Bêkes’in şiir yazdığı dönemde ben çocuktum. 1980’de Şêrko Bêkes’in divanını okuduğumda Koba, Sili, Filistin, Kürdistan mücadelesini tanıdım.”

https://youtu.be/xLS6SkpmNbo?t=14″>

Şêrko Bêkes’i tanıdıktan sonra gezip görmeye başladığını belirten Şiwan Etuf, “Gençliğimde Şêrko’yu tanıma fırsatım olduğu için bende büyük bir patlama, etki yarattı. Şêrko Bêkes büyük bir usta, şairdir. Şêrko Bêkes’i ve şiirleri birbirinden ayırılamaz. Şêrko dünyaca bilinen bir şairdir, insan dostudur, sevgi doludur, eleştireldir. Bağımızda özgürlüğü ekiyor. Hepimize Kürtlerin özgürlüğünü ve trajedisini hatırlatıyor” dedi.

Bunları da beğenebilirsin