Zağros Dağları’nda eski çağlara ait kayıp bir şehrin kalıntıları bulundu
Güney Kürdistan’da yapılan yeni bir araştırma, arkeologların dağlarla kaplı bir vadide bulunan kayıp kraliyet şehri Natonia olabileceğine inandıkları eski bir kalenin bulunduğunu ortaya çıkardı.
Life Science dergisinin haberine göre Rabana-Marguli olarak bilinen kale, MÖ 247-224 yılları arasında hüküm süren Parth İmparatorluğu’na ait. (Arşak İmparatorluğu olarak da bilinir) Partlar, Roma İmparatorluğu’nun başlıca düşmanlarıydı ve 250 yıldan fazla bir süre kendilerine karşı birçok savaş verdiler.
Yeni araştırmalar, iki bin yıllık kalenin imparatorluğun bölgesel merkezlerinden biri olarak hizmet verdiğini gösteriyor.
Yakın tarihli bir keşif gezisinde, uluslararası bir arkeoloji ekibi, Zagros Dağları’nda bulunan yerleşimin iki girişinde çift petroglifler keşfetti. Araştırmacılara göre aynı yazıtlar Adiabene’den (Part İmparatorluğu’nun bir parçası olan bir krallık) bir kralı tasvir ediyor.
Almanya’daki Heidelberg Üniversitesi’nden İlkel Tarih ve Yakın Doğu Arkeolojisi alanında baş araştırmacı Michael Braun, haber sitesine gönderdiği e-postada şunları söyledi:
“İkiz kaya oymaları, Part hükümdarlarının gerçek boyutlu anıtlarının nadir örneklerinden. Bu, kaleyi inşa edenlerle ilişkilendirmemizi sağlıyor. Her iki oyma da girişin hemen yanında yer alıyor ve net bir şekilde tasarlanmış. Bu oymalar eski bir reklam aracı olarak tanımlanabilirler.”
Bilim insanlarına göre, özellikle bu keşiften önce, ‘Natonia’ kentinin (Nadonisarogerta olarak da bilinir) bilinen tek görüntüleri, MÖ 1. yüzyıla kadar uzanan çok sayıda sikke üzerinde belgelenmişti.
Brown, ‘Natonia’ şehri ile en belirgin ilişkinin, eski zamanlarda Kapros Nehri olarak bilinen Aşağı Zab nehri üzerinde konumlandıran nadir sikkeler üzerindeki yazıttan geldiğini belirtiyor. Bu nedenle şehir bazen Kapros Nehri üzerinde bulunan Natonia olarak da anılıyordu.
Muhtemelen Kral Natonizer’i (şehrin kurucusu veya doğrudan kral soyundan gelen) tasvir eden yazıtlara ek olarak, araştırmacılar, alanın bulunduğu iki yakın yerleşim olan Rabana- Merguli’ yi çevreleyen yaklaşık 4 km uzunluğundaki surları keşfetmek için drone kullandılar.
Brown, “Rabana-Merguli, bölgedeki açık ara en büyük ve en etkileyici Part alanı. Kraliyet simgelerine sahip tek bölge. Bu yüzden, Nantonia olabilecek için açık ara en iyi aday” dedi.
Yönetimi sırasında Part İmparatorluğu, Roma, Hindistan ve Çin ile olan karmaşık ilişkiler kurdu ve Avrasya’da biçimlendirici bir rol oynadı. Brown’a göre kalenin bu ilişkilerin ticaret ve diplomasinin yanı sıra askeri güç yoluyla yönetilmesinde önemli bir rol oynaması oldukça muhtemel.
Kale, yapımından kısa bir süre sonra Partlar tarafından terk edilmiş gibi görünüyor. Zira mimarisi tek aşamalı. Bu nedenle kalenin Part dönemindeki asıl işgali sırasında çok uzun süre kullanılmadığını düşünülüyor.
Brown ve ekibi araştırma alnındaki vadide büyük bir şelale de buldu. Brown şelaleye dair şunları söyledi:
“Bunun Part döneminde Rabana’nın sakinleri için dini önemi olabilir. Pers su tanrıçası Anahita ile bu konuda makul bir ilişki kurulabilir. Yakınlarda kayaya oyulmuş, muhtemelen ateş yakmak için dini ritüellerde bulunulan küçük bir oyuk da var.”