‘Kürdistan Bölgesi 2 milyar 280 milyon Dolar zarara uğruyor’
BOTAN GERMIYANÎ
Ekonomi Uzmanı Haşim Zêbarî, Kürdistan Bölgesi’nin bir varil petrolü Türkiye’ye dünya piyasa fiyatının 15 Dolar altına sattığını belirterek geçen yıl Kürdistan Bölgesi’nin bu nedenle 2 milyar 280 milyon Dolar zarara uğradığını söyledi.
Irak, Haydar İbadi’nin başbakanlığı döneminde Paris Uluslararası Mahkemesine Türk devletine ilişkin suç duyurusunda bulundu. Irak, Kürdistan Bölgesi’nin petrolünü aldığı için Türkiye’den 26 milyar Dolar tazminat talep etti.
Geçtiğimiz ay Paris Uluslararası Mahkemesi Irak lehine bir karar verdi. Bu karar Ankara’yı Kürdistan Bölgesi’nden aldığı petrolü Irak üzerinden ihraç etmeye ve Hewlêr ile bütün petrol ticaretini durdurmaya zorluyor. Her şekilde Türk devleti bu kararı kabul etmek zorunda kalacak. Bölge Hükümeti de 30 milyar Dolar borç ödeyecek.
Akademisyen ve Ekonomi Uzmanı Dr. Haşim Zêbarî, konuya ilişkin Rojnews’e değerlendirmelerde bulundu.
Haşim Zêbarî, “Irak Hükümeti bu konuya ciddi yaklaşıyor. Kürdistan Bölgesi Hükümeti, bölgeden petrolün çıkarılması ve ihraç edilmesi konusunda Türk devletiyle ortak hareket etmiştir. Hükümetin aldığı her kararın Ankara tarafından onaylanması gerekmektedir. Irak Hükümeti bu nedenle bu dosyayı yeniden açtı. Anayasa ve uluslararası yasalara göre petrolün ihracatı Irak Hükümetinin yetkisindedir” diye belirtti.
Kürdistan Bölgesi Hükümeti ile Türk devleti arasındaki petrol anlaşmasının zararlarına değinen Haşim Zêbarî, şunları söyledi: “Hükümet ile Türkiye arasındaki petrol anlaşması Irak ekonomisine büyük zararlar verdi. Çünkü Kürdistan Bölgesi Hükümeti petrolün varilini Türkiye’ye dünya piyasa fiyatından 15 Dolar daha ucuza satıyor. Geçen yılın istatistiklerine göre hesaplarsak 144 milyon varilden fazla petrol satıldı. Bu petrol satışından 2 milyar 280 milyon Dolar zarar ediliyor. Bölge hükümeti bu anlaşmayı Erdoğan ile hiçbir ilke ve kanuna bağlı kalmadan imzaladı.”
Haşim Zêbarî sözlerini şöyle sürdürdü: “Son istatistiklere göre sadece petrol şirketlerinin (Türkiye Enerji Şirketi) hükümete borcu 3 milyar 348 milyon Dolardır. 2022 yılında petrol şirketleri Kürdistan Bölgesi’nden bir varil petrolün taşıma ücreti karşılığında 4 Dolar 20 Cent aldı. Bu şekilde sadece bir yılda taşıma bedeli olarak 613 milyon Dolar kazandı. Bölgeden çıkarılarak ihraç edilen petrolün gelirlerinin yaklaşık yüzde 60’ı şirketlere gidiyor. Sadece yüzde 40’ı hükümete kalıyor.”
Ekonomi Uzmanı Dr. Haşim Zêbarî, “Hükümet bu durumu çözmek için Ankara ile ticareti durdurmalı ve Bağdat ile bir çözüm geliştirmelidir. Yeni hükümet işgalci devletlerin çıkarlarına göre değil Kürdistan Bölgesi halkının çıkarlarına uygun davranmalıdır. Çünkü bu işgalci devletler ülkemizin petrolünden elde ettiği paralarla halkımızı katlediyor.”
Haşim Zêbarî son olarak şunları söyledi: “Paris Uluslararası Mahkemesinin kararının uygulanması Kürdistan Bölgesi halkının çıkarına olacaktır. Halk pahasına zenginleşen, bu ülkenin petrol ve doğal kaynaklarının mafyası haline gelen Kürdistan Bölgesi yolsuzluklarının ve mafyalarının çıkarına olmayacaktır.”