Ekonomist Qeredaxî: Kürdistan’da hırsızlık ve yolsuzluk sorunu var
Ekonomist Umêd Qeredaxî, Kürdistan Bölgesi’ndeki yolsuzluk, aşırı harcama, gelirlerin taşınması ve yanlış petrol anlaşmaları nedeniyle petrol fiyatlarındaki artışın mevcut krizlerde herhangi bir fayda veya değişiklik getirmeyeceğini belirtti. Qeredaxî, “Bağımsız bir petrol politikasına son vermek ve Bağdat ile bir anlaşmaya varmak kamu yararınadır” dedi.
Dünya piyasalarında petrolün fiyatı 120 dolara ulaştı, ancak Kürdistan Bölgesi’nde maaş sorunu, gelir yetersizliği ve ekonomik kriz devam ediyor. İnsanların yaşam koşulları, geçim kaynakları ve ekonomisi de her geçen gün bozulmaktadır.
Üniversite öğretim görevlisi ve ekonomist Umed Qeredaxi, konuyla ilgili olarak ajansımıza konuştu.Umêd Qeredaxî, petrol fiyatlarındaki artışın Kürdistan Bölgesi yurttaşların yaşamlarında ve hizmetlerinde olumlu bir değişiklik yaratmadığını belirtti. Qeredaxî, “Bunun nedeni, bölgesel hükümetin petrol şirketleriyle yaptığı kötü sözleşmelerden kaynaklanıyor. Petrol gelirlerinin büyük bir kısmı bu şirketlere, bir kısmı ulaştırmaya, küçük bir kısmı da Kürdistan Bölgesi’ne gidiyor” dedi.
Qeredaxî’ye göre, krizin diğer nedenleri, bir kısmı bilinmeyen ve parlamento tarafından haberdar olunmayan petrol gelirlerindeki şeffaflığın olmamasından kaynaklanıyor. Qeredaxî, sözlerini şöyle sürdürdü: “Hal böyle olunca her ne kadar petrol fiyatları artsa da halkın yaşamını ve ekonomik krizi etkilemeyecek. Bölgenin gelirini etkileyen bazı siyasi nedenler de bulunmaktadır. Mesela, iki yönetim gibi sorunlar. Bunun da gelir paylaşımı üzerinde gerçek bir etkisi var. Partilerin, gelirler üzerinde büyük etkileri var ve bakanlıklardan daha fazla pay alıyorlar.”
Umed Qeredaxî, vergilere ilişkin olarak şunları söyledi; “Bölgedeki yurttaşlardan alınan vergilerin artırılması büyük bir adaletsizliktir. Çünkü bu durum yurttaşların hayatına ağır bir yük bindirdi. Vergi, yalnızca küçük iş yeri ve depolara sahip sıradan yurttaşlardan alınıyor. Ancak büyük şirketler vergi ödemiyor ve onlara göz yumuluyor. Onların daha fazla vergi ödemesi gerekiyor. Yurttaşlara adil olmayan bu vergi sistemi dayatılıyor. Bu sistem yurttaşların yaşamlarına ve geçimlerine büyük zarar veriyor.”
Kürdistan Bölgesi’nde gelir yönetiminde kriz olduğunu belirten Umed Qeredaxî, devamında; “Yurttaşların maaştan daha fazlasına ihtiyacı var. Gelişmeye, temel hizmetlere ve bunların yenilenmesine de ihtiyaçları var. Yani krizler sadece gelirlerin azlığıyla ilgili değil. Ayrıca yolsuzluk ve aşırı harcamayla da ilgilidir. Bunların tümü yükün artması ve ekonomide büyük sorunların yaşanmasına sebep olmaktadır” dedi.
Umed Qeredaxî, Irak Federal Mahkemesi’nin Kürdistan Bölgesi petrolüne ilişkin kararıyla ilgili ise şunları söyledi; “Bağdat’ın elinde bölgeye karşı kullanabileceği siyasi kartlar mevcut. Bölgenin petrol politikalarına ve petrol şirketlerine karşı bu kartları istediği an kullanabilir. Ayrıca petrol şirketlerine ve Türkiye’ye karşı şikayette bulunabilir. Bölge için doğru olan yol Bağdat ile anlaşmaya varmaktır.”
Umed Qeredaxî son olarak, “Bağımsız bir petrol politikasına son vermek ve Bağdat ile bir anlaşmaya varmak kamu yararınadır. Bağımsız ekonomiden önce halkın ekonomik durumu çok iyiydi ve gelişme vardı. Ama şimdi Bölge’nin ekonomik altyapısı yok edildi. Anayasaya göre, tüm Irak petrol kuyularının geliri halka geri verilmelidir. Yani bölge yönetiminin petrol gelirlerini kullanma yetkisi ve hakkı yoktur” dedi.