Leyla Qasim: Özgür Kürt kadın savaşçısı

49 yıl önce, böyle bir günde savaşçı Kürt kadını Leyla Qasim, 22 yaşındayken siyasi görüşleri nedeniyle arkadaşlarıyla birlikte idam edildi. O, Güney Kürdistan’da Baasçılar tarafından idam edilen ilk kadındı.

Savaşçı Kürt kadını Leyla Qasim, 1952 yılında Xaneqin’in Bamili köyünde doğdu. Evin tek kız çocuğuydu. İsyankâr ve sıcakkanlıydı. Babası çiftçiydi. Ortaokulu Wend adında bir okulda okudu ve başarılıydı. Leyla çocukluğunda hayat doluydu. Ailesinin maddi durumu kötü olmasına rağmen babası onun okumasını istedi. İlkokulu bitirdikten sonra 1958 yılında yoksulluk sebebiyle ailesiyle birlikte Bağdat’a göç ettiler. Kürt halkının davasını ve mücadelesini kendisi açısından her zaman çok önemli ve büyük bir görev olarak görüyordu. Liseyi Bağdat’ta bitirdi. Daha sonra üniversitede Sosyoloji Bölümünü kazandı. Leyla, 20 yaşındayken Kürdistan Öğrenci Birliği’ni tanıdı ve Saddam Hüseyin’in Kürt halkına yönelik düşmanlığıyla ilgili yazdığı bir yazı sebebiyle hedef haline geldi.

1972 yılında Irak’taki Baas istihbaratının tüm baskılarına rağmen Kürdistan Öğrenci Birliği’nin Bağdat’taki çalışmaları ve mücadelesi gittikçe artıyordu. O yıllarda Kürt güçlerinin ve devrimlerinin çoğu, PDK-İ öncülüğünde Güney Kürdistan dağlarında ve özgürleştirilen bölgelerde toplanmıştı. Leyla Qasim, Kürtler sadece köylerde ve dağlarda başkaldırabilir, kadınlar erkeklerin işine karışamaz, devrimci mücadeleye katılamaz ve kadınlarla erkeklerin işleri farklıdır gibi sözleri duyduktan sonra Irak şehirlerinde ve özellikle Bağdat’ta genç öğrencilere katılmaya ve Kürtler üzerine aktif çalışmalarını genişletmeye karar verdi.

24 Nisan 1974 tarihinde Leyla Qasim Neriman Fuad Mesti, Hesen Hemereşid ve Azad Silêman Miran isimli dört arkadaşıyla birlikte; Bağdat’ta Baas güçleri tarafından geniş çaplı bir operasyonla gözaltına alındı. Cezaevindeyken insanlık dışı ve büyük işkencelere maruz kalsa da kendisinden hiçbir itiraf alamadılar.

Savaşçı ve cesur bir kadın olan Leyla Qasim Baas rejimi istihbaratı tarafından sorgulanırken onlara; “Beni öldürün ama şu gerçeği de bilin ki benim ölmemle birlikte binlerce Kürt uykularından uyanacaktır. Yaşamımı Kürdistan’ın özgürlüğüne feda ettiğim için çok mutlu ve gururluyum” dedi.

Baas rejimi, Kürt halkını ve özellikle de gençleri korkutmak için Leyla Qasim ve arkadaşlarının tutuklanmasının üzerinden henüz iki hafta bile geçmemesine rağmen, adil olmayan bir mahkemeyle Leyla Qasim ve arkadaşları hakkında idam kararı aldı. Leyla Qasim, 12 Mayıs 1974 tarihinde saat sabah 07.00’de dört arkadaşıyla birlikte idam edildi.

Leyla Qasim ve arkadaşlarının idamından kısa bir süre sonra, Leyla Qasim’in erkek kardeşi Selami, Leyla Qasim’in fotoğraflarını dağıttığı gerekçesiyle Bağdat’ta Baasçılar tarafından katledildi.

Leyla Qasim idam edilmeden bir gün önce Baas rejimi, annesi ve kız kardeşi ile cezaevinde görüşmesine izin verir. Görüşmede Leyla kız kardeşine makas ve Kürdi elbiselerimi unutmayın der. Kız kardeşi şaşırarak makasın ne için olduğunu sorduğunda Leyla; “Saçımdan bir tutam keserek mezar taşıma bağlayın. Kürdistan özgür olduğunda saçlarımı Kürdistan’ın özgür semalarında savurun. Kürdi elbiselerim de Kürdistan’ın gelini olacağım içindir” der.

Leyla Qasim’in idam edilmesinin ardından Kürdistan’ın genelinde binlerce Kürt aile çocuklarının adını Leyla koydu. Adı Kürdistan’daki birçok park ve okula verilen Leyla, Kürdistan’ın gelini oldu. Leyla Qasim, Cegerxwîn ve Hêmin gibi birçok şairin şiirlerinde destan oldu.