Falih el-Feyyad: Haşdi Şabi hiçbir siyasi çatışmada taraf olmayacak
Sadr Hareketi lideri ve din adamı Mukteda es-Sadr ile Şii Koordinasyon Çerçevesi’ndeki rakipleri arasında patlak veren anlaşmazlığın gölgesinde Sadr’ın hareketin milletvekillerinden istifa etmelerini talep etmesinin ardından, Irak Meclis Başkanı Muhammed el-Halbusi pazartesi günü yaptığı açıklamada,‘çeşitli uzlaşmaların’ olacağını duyurdu.
Halbusi Sadr Hareketi milletvekillerinin istifa dilekçelerini imzalayıp onayladıktan sonra, Ürdün Haşimi Krallığı’nı ziyaret etti. Ürdünlü mevkidaşı Abdulkerim ed-Dağmi ile ortak basın toplantısında konuşan Halbusi, istifa eden Sadr Hareketi milletvekillerinin yerine seçim bölgesinde bu milletvekillerinden sonra en çok oyu alan adayların Meclis’e gireceğini söyledi. Halbusi, “Meclis’teki herhangi bir milletvekilinin üyeliği istifasını sunmasıyla sona erer” dedi.
Halbusi, Meclis üyeliğinden istifa eden milletvekilinin durumunun değerlendirilmesiyle ilgili bir taraftan rakamların dilinden konuşurken, diğer taraftan Sadr’ın milletvekillerinin istifalarından geri adım atmasına açık kapı bırakacak diplomatik bir dil kullandı. Halbusi, “Siyasi tıkanıklık gelecek dönemde devam etmeyecek. Sadr Hareketi milletvekillerinin istifasının ardından çeşitli uzlaşmalar olacak” dedi. Halbusi bu uzlaşmaların yapısı hakkında detay vermezken, Sadr Hareketi milletvekillerinin istifa etmesi gelişmesinin birinci dereceden ilgilendirdiği Şii Koordinasyon Çerçevesi bu konuda henüz sözünü söylemedi. Halbusi, “Meclis feshedilmeyecek. Iraklı siyasi gruplar hükümeti kurma çalışmasına devam edecek. Siyasi güçler bunun sonuçlarını üstlenecek” dedi.
Sadr’ın kararını değerlendiren Halbusi, “Sadr, sebepsiz değil vatan ve halk için kendini feda etmeyi seçti. Sadr’ı istifa adımından vazgeçirmek için elimizden geleni yaptık. Sadr Hareketi’nin Meclis’teki milletvekillerinin istifasını kabul ettik. Herhangi bir vekilin üyeliği, istifasını sundu anda sona erer. Bunun için oylamaya gerek yok. Bundan sonraki adımlar hızlı işler” dedi.
Mukteda es-Sadr’ın kurduğu Vatanı Kurtarma İttifakı çatısı altında Mesut Barzani genel başkanlığındaki Kürdistan Demokrat Partisi’nin (KDP) yanı sıra ittifakın ikinci en büyük bileşeni olan Sünni Egemenlik İttifakı’na liderlik eden Halbusi, “Sadr milletvekillerinin istifalarını istemeye istemeye imzaladım” dedi. Bu da Mukteda es-Sadr’ın istifa konusunda ısrar ettiğini gösteriyor.
Irak seçim sistemine göre, istifa eden veya hayatını kaybeden milletvekilinin yerine aynı seçim bölgesinde kendisinden sonra en yüksek oyu alan aday geçer. Bir milletvekilinin istifası veya bir partinin meclis grubunun toplu istifası için oylama gerekmezken, milletvekilliğinin düşürülmesi durumlarında, Meclis’in üçte iki oyuna ihtiyaç var. Meclis Başkanı Birinci Yardımcısı ve Sadr Hareketi yöneticilerinden Hakim ez-Zamili’nin istifası için de oylamaya ihtiyaç yok. Eğer Zamili, Meclis Başkanı Birinci Yardımcılığı görevinden istifa etseydi bunun için Meclis’te oylama yapılması gerekirdi.
Sadr’ın diğer müttefiki KDP Genel Başkanı Mesut Barzani, Sadr’ın kararına “saygı duyduğunu” belirterek, “Sonraki gelişmeleri takip edeceğiz” dedi.
Öte yandan Haşdi Şabi Heyeti Başkanı ve Şii Koordinasyon Çerçevesi’nin üyelerinden biri olan Falih el-Feyyad, Sadr’ın Haşdi Şabi’yi silahlı gruplardan ayırma çağrısına yanıt verdi.
Feyyad, açıklamasında, “Haşdi Şabi hiçbir siyasi çatışmada bir siyasi taraf olmayacak. Haşdi Şabi’ye yazılı açıklamayla -ki ben bu açıklamanın içeriğine ihtilaf etmiyorum- hitap eden sayın Mukteda es-Sadr’a sesleniyorum; Haşdi Şabi, tasallut veya baskı aracı olmayacak. Haşdi Şabi diğer güçlerle birlikte Irak’ın koruyucusudur. Haşdi Şabi bir siyasi aktörün tarafında yer almayacak veya hükümetin ve kişilerin askeri olmayacak. Aksine iç barış ve güvenliğin korunmasından yana olacak. Haşdi Şabi devleti savunacak ve devletin düşmesine izin vermeyecek” ifadelerini kullandı.
Feyyad’ın bu açıklaması, Sadr’ın Haşdi Şabi’yi İran’a yakın silahlı gruplardan ayırma davetinden bir gün sonra geldi.