H. Yekta EREN
Dicle ve Fırat nehirlerinin su seviyelerinin azaldığına işaret eden raporların ışığında “suyun en önemli öncelik olması gerektiğini” vurgulayan Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih, ülkenin temel iki sorunun DAİŞ tehlikesi ve su sorununun olduğuna dikkat çekti.
Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih, Savunma Bakanı Cuma İnad ve Su Kaynakları Bakanı Mehdi Reşid el-Hamdani ile yaptığı iki ayrı toplantıda ülkenin halihazırda karşılaştığı ve gelecekte de karşılaşması muhtemel iki önemli sorunu olan DAİŞ ve su konusunu ele aldı.
DAİŞ İLE MÜCADELE SÜRÜYOR
Irak’ta DAİŞ sorunu, 2014’ten beri varlığını koruyor. Irak yüzölçümünün üçte birinden fazlasına karşılık gelen 4 vilayette kontrolü ele geçiren DAİŞ, 2017’nin sonlarında askeri olarak yenilgiye uğratıldı. Irak güvenlik güçleri ile DAİŞ kalıntıları arasındaki savaş 2017’den bu yana daha önce halk tabanı bulduğu Selahaddin, Kerkük, Diyala ve Enbar vilayetlerinin yanı sıra Irak-Suriye sınırına uzanan çöl bölgelerinde devam ediyor.
SU SORUNU
Irak’ta bir diğer temel sorun ise on yıllardır karmaşık bir hal alan ve büyük bir soruna düşen su sıkıntısı var. Yaşanan su sıkıntısından dolayı yeraltı sularını bile etkilemeye başlayan çölleşme ve kuraklıkla birlikte su hayati bir önem kazandı. Su Kaynakları Bakanlığı, sanal medya platformlarında Dicle ve Fırat nehirlerinin su seviyesinin azaldığını ifade eden iddiaları yalanladı. Ancak bir gencin sanal medyada paylaştığı, Dicle Nehri’ni yürüyerek geçtiği görüntüler bu konuda ciddi risklerin olduğunu doğruluyor.
İRAN VE TÜRKİYE’NİN SU KOZU
Su Kaynakları Bakanı Mehdi Reşid el-Hamdani, son yaptığı açıklamada, Irak ile suyu paylaşacağını söyleyen Türkiye’ye teşekkür ederken, nehir ve vadi sularını kesen ve kurutmaya çalışan İran’ı sert bir dille hedef almıştı. Bakanın teşekkür ettiği Türkiye yıllardır Irak’ı su ile tehdit ediyor ve her seferinde suyu gündeme getiriyor. İran’ın uygulamaları özellikle İran sınırı yakınındaki Irak’ın güney bölgelerinde doğayı ve çevreyi büyük ölçüde etkiliyor.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
Berhem Salih, Savunma Bakanı Cuma İnad ve Su Kaynakları Bakanı Mehdi Reşid el-Hemdani ile yaptığı iki ayrı görüşmede, DAİŞ riskinin arttığı, çölleşme ve iklim değişikliği olgusunun genişlediği ve ülkenin su kaynaklarının azaldığı bir dönemde ülkenin karşılaştığı sorunları ele aldı.
Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan açıklamada, Salih ile Savunma Bakanı İnad arasındaki görüşmede ülkenin güvenlik durumuyla ilgili gelişmeleri ve Silahlı Kuvvetlerin DAİŞ kalıntılarıyla devam eden mücadelesi konusundaki çabalar ele alındı.
DAİŞ TEHDİDİ
Açıklamada, Bakan İnad’ın Irak’ın bazı bölgelerinde güvenlik ve istikrarı tehdit etmeye çalışan DAİŞ hücreleriyle mücadele kapsamında yürütülen mevcut askeri operasyonların gidişatı hakkında bilgi verdiği belirtildi. Açıklamaya göre Salih, görüşmede “teyakkuzda ve temkinli olunması, DAİŞ’in nefes almasına ve vatandaşların güvenlik ve istikrarını tehdit etmek için çalışmasının önünü açacak hiçbir açık verilmemesi” gerektiğini vurguladı. Güvenlik güçlerinin DAİŞ hücrelerini çökertme ve önde gelen bazı DAİŞ’lileri tutuklama konusundaki çabalarından övgüyle söz eden Salih, DAİŞ üzerindeki baskının sürdürülmesi ve güvenlik güçlerine tüm desteklerin sağlanması gerektiğini ifade etti.
Cumhurbaşkanı Salih ile Su Kaynakları Bakanı Mehdi Reşid arasındaki görüşmede ise, ülkenin su durumu, Dicle ve Fırat nehirlerindeki su seviyesinin azalması, Irak’ın su kotasının güvence altına alınmasının önemi ve iklim değişikliği üzerinde durmanın ulusal öncelik olmasının önemi ele alındı.
ÖNCELİK SU SORUNUNUN ÇÖZÜMÜ
Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, Salih, Reşid ile görüşmesinde “Irak ulusal güvenliğin sütunlarından biri olan su meselesinin yüksek önceliğe sahip olması gerektiğini” ifade etti. Su kotalarının iyi komşuluk ilkesine göre düzenlenmesi, ortak çıkarların gözetilmesi ve Irak’ın zarar görmemesi için komşu ülkelerle iletişim kurmanın önemine işaret eden Salih, su kaynaklarının korunması, barajların sağlamlaştırılması, tüm devlet kurumlarının katılacağı stratejik planların yapılması ve başka ülkelerin ve özellikle Ortadoğu’nun mustarip olduğu küresel bir kriz haline gelen kuraklık, çölleşme ve iklim değişikliği krizleriyle mücadele alanında uluslararası tecrübelerden faydalanılmasının gerekliliğini dile getirdi. Salih ayrıca “iklim değişikliği üzerinde durmanın ulusal öncelik olması ve Mezopotamya’yı Yeniden Canlandırma Projesi girişiminin başlatılması gerektiğini” vurguladı.
SU KOTASI
Bakan Mehdi Reşid ise, su durumu ve özellikle bu mevsimde yağmur suyunun azalması ve kuraklık nedeniyle ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklarla başa çıkmak için hazırlanmakta olan planlar hakkında bilgi verdi. Reşid ayrıca Irak’ın su kotası konusunda komşu ülkelerle yürütülen görüşmelere değindi.