Irak’taki siyasi süreçte ikinci adım neden atılamıyor?
Irak’ta siyasi partiler erken seçimin ardından sadece Irak parlamentosunun yeni başkanlık divanını seçebildiler, ancak ikinci adım olan cumhurbaşkanlığı seçimini yapmayı yaklaşık altı aydır başaramadılar. Cumhurbaşkanlığı seçimi yapılamadığı için hükümet de henüz kurulamadı.
2003 seçimlerinin ardından en çok 10 Ekim 2021’deki erken seçim, şikayetlere, tartışmalara ve tepkilere neden oldu.
Irak’ın şu anda en önemli gündemini Irak cumhurbaşkanlığı seçiminin yapılması ve bu konudaki anayasal boşluğun giderilmesi süreci oluşturuyor. Bu boşluk Irak’taki krizi derinleştiriyor. Irak anayasası mevcut krize bir çözüm getirmiyor.
Irak Parlamentosu Başkanlığı Danışmanı ve Hukuk Uzmanı Dr. Emin Bekir, konuyla ilgili ajansımıza şunları söyledi: “Parlamento Başkanının seçilmesinden sonra 30 gün içinde cumhurbaşkanının seçilmesi gerekiyor. Seçilemezse ne olacağının ve bu meselenin nasıl çözüleceğinin cevabı yasalarda yok. Bu sebeple cumhurbaşkanlığı adaylığı sürecine itiraz için konu Federal Mahkemeye gönderildi.”
Dr. Emin Bekir sözlerine şöyle devam etti: “Federal Mahkeme, oylamanın tekrar yapılabileceğine karar verdi. Federal Yüksek Mahkeme’nin belirlediği seçim süreci usullerine göre 6 Nisan, Irak Cumhurbaşkanlığı seçiminin yapılabilmesi için son şans. Adaylık başvuru süreci için verilen 30 gün tamamlanmış olacak.”
Dr. Emin Bekir, yasaların çözüme kavuşturamadığı daha birçok konu olduğuna dikkat çekerek, “Daha birçok farklı konu var, yasal sürenin dolmuş olmasının yasal bir çözümü yok. Örneğin 140. Maddeye göre, bu durumun sürmesi halinde tarafların o zamana kadar uzlaşması gerekiyor. Yoksa meclis feshedilecek.” dedi.
Dr. Emin Bekir parlamentonun feshedilmesi ihtimali üzerine, “Federal Yüksek Mahkeme parlementoyu feshetmiyor, bunun Irak’taki siyasi durumla ilişkisi var. Böyle bir karar verilirse iç güvenlik zarar görebilir. Mahkemenin siyasi tarafların bu konuda hemfikir olduğu ve siyasi iradenin bu yönde olduğunun teyit edilmesi durumunda bu kararı verebilir.” dedi.
Irak Parlamentosu iki cepheye bölünmüş durumda. Biri 166 sandalyeye sahip Ulusal Kurtuluş İttifakı, diğeri ise 102 sandalyeye sahip Şii Koordinasyon Çerçevesi ve YNK’den oluşan taraf.
Sadr Hareketi, Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ve Sünnilerle Ulusal Kurtuluş İttifakı kurdu. Çoğulcu ulusal hükümet üzerinde ısrar ediyor. Karşıt taraflar bunu reddediyor. Ulusal Kurtuluş İttifakı, bugüne kadar 220 milletvekilinin toplanmasını gerektiren iki meclis oturumunda cumhurbaşkanı seçememiş, boykot nedeniyle bunu gerçekleştirememiştir.
Irak’taki mevcut duruma göre, iki taraf arasında bir anlaşmaya varılmadıkça cumhurbaşkanı seçilemeyecek. 6 Nisan’daki görüşmeye kadar iki tarafın uzlaşması çok zor görünüyor.