Serdeştê: Êzidilerin özgür kampı
Êzidi halkı, 2014 fermanında yeni sisteminin ilk adımını Serdeştê’de attı. Önder Abdullah Öcalan’ın düşünce ve fikirleriyle korku ve göçten özgürlüğe koştu. Özyönetim sistemi 8 yılda Serdeştê ile sınırlı kalmayarak tüm Şengal’e yayıldı.
3 Ağustos 2014 tarihinde binlerce Êzidi katledildi ve kaçırıldı. On binlerce Êzidi göç etmek zorunda kaldı. Êzidilerin bir kısmı Şengal Dağı’nın eteklerine, Çilmêra bölgesine, Kolika, Kersê ve Simê Hêstr bölgelerine yerleşti. Ancak alınan bilgilere göre o dönem tüm saldırılara rağmen yaklaşık 12 bin aile Şengal Dağı’ndan vazgeçmedi ve direndi. Onlara insani yardım ulaşmadan, kendi imkanlarıyla bu bölgeyi yaşam ve direniş kamplarına dönüştürdüler.
Bu kamplar bölgedeki ve Irak’taki mülteci kampları gibi değildi. Êzidilerin kutsal topraklarını terk etmedikleri direniş kamplarıydı. PKK gerillaları Şengal Dağı’na ulaştığında buradaki ailelerle direnişi örgütlediler. Şengal Dağı’na sığınan bu ailelerden YBŞ, YJŞ, Şengal Özerk Yönetimi’nin kurum ve kuruluşları kuruldu. Çetelerin baskısı nedeniyle Êzidilerin sığındığı bu kamp, toplumun örgütlenme merkezine dönüştürüldü.
Êzidi halkı, Serdeştê’de yeni sistemini ilk kurduğunda Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın fikir ve düşüncelerini karşılayıp ve bu temelde göç, korku ve kaçıştan özgürlüğe doğru büyük adımlar attı.
Serdeştê sistemi Şengal’e kök saldı
Fermanın başından itibaren savunma güçleri kuruldu. Serdeştê’deki Êzidiler kendi kurumlarını kurmaya başladılar. Başta Serdeştê Halk Meclisi kuruldu. Ardından bu meclis çatısı altında; Belediye, Kültür Sanat Merkezi, Gençlik Meclisi, PADÊ, Dil Eğitim Kurumu, Sağlık ve Gençlik Merkezi gibi kurumlar kuruldu. Ayrıca Êzidi kadınlar ilk kez kendilerini örgütleyerek Serdeştê Êzidi Kadın Meclisi’ni kurdular.
Bölgeler DAIŞ çetelerinden temizlendikten sonra Güney Kürdistan’a göç eden Êzidilerin bir kısmı evlerine geri döndü. Dönüşler başladıktan sonra Serdeştê’de kurulan kurumlar burayla sınırlı kalmayarak tüm Şengal’e kök saldı.
Özgürlük ve özerklik kampı
Fermanda Serdeştê’de yaklaşık 3 bin 500 aile kaldı ve bu ailelerin büyük bir kısmı hala Serdeştê’de. Şengal’deki bu aileler kendilerini mülteci olarak görmüyorlar, her konuda kendi iradeleriyle kendilerini yönetiyorlar. Serdeştê, sadece kurumların kurulması açısından değil, Şengal’deki tüm Êzidi aşiretlerinin bir arada yaşamaya devam ettiği önemli yerlerden biridir.
Ekonomik anlamda her aile kendi kendi imkanları doğrultusunda tarımla geçimini sağlıyor. Kamp, Irak hükümeti tarafından mülteci kampı olarak kabul edilmediği ve halka yardım edilmediği için, halk kendi emeğiyle yaşamını sürdürüyor. Bu kamp sadece Şengal’dekiler için değildir. Kampta özgürlük ve özerklik olduğu için Güney Kürdistan’daki kamplarda bulunan Êzidiler de Serdeştê’ye yerleşiyorlar.
‘Serdeştê’de toprak da ürünler de bizim’
Emer İbrahim 2014 yılında Güney Kürdistan’a göç edip, ardından ailesiyle birlikte Şengal’e dönen yurttaşlardan biri. Evinde değil, Serdeştê’de çadırda yaşayan İbrahim, ektikleriyle etrafını yeşillendirmekten ve topraklarında olmaktan mutlu. İbrahim, “Güney Kürdistan halkı bize iyi davrandı ama orası bizim toprağımız değildi. Kendi toprağımızda yaşayabiliriz ve Serdeştê’de yaşamak daha güzel. Artık tarımla uğraşıyoruz, tarlalarımız var ve ürünlerimizin tamamı bize ait” dedi.
Emer İbrahim, ferman sırasında göçün nasıl bir şey olduğunu iyi kavramış olarak şunları söyledi; “Yabancıların topraklarında olduğumuzda çıkan ürünler size ait olmuyor. İmkanı olan herkesin kendi topraklarına dönmesi ve Êzidilerin kimseye muhtaç olmamasını istiyoruz.”
‘Yoruluyoruz ama mutluyuz’
Tarımla uğraşan Berekat Silêman isimli bir yurttaş da Serdeştê kampının farklılığından söz ederek şunları söyledi; “Burası da bir kamp ve halk çadırlarda yaşıyor ancak diğer kamplar gibi değil. Burada kendi toprağımızda yaşıyoruz, kapımızın önündeki toprağı işliyoruz. Halkımız topraklarına dönsün. Emekleriyle geçimlerini sağlasınlar. Evet yoruluyoruz, tarım işleri zor ancak biz kendi topraklarımızda olduğumuz için mutluyuz.”
‘Serdeştê kampında özgürlük var’
Şengal Özerk Yönetimi’ne bağlı Serdeştê Belediye Sorumlusu Ziyad Şengali de kamptaki duruma ilişkin olarak, “Başlangıçta ailelerin tümü çadırlarda yaşıyordu ama şimdi birçoğu bu topraklara güvendiği ve burası kendi toprakları olduğu için ev yaptı. Kampta özgürlük var, halk bir arada yaşıyor, tüm kurumlarını kurmuş ve kendilerini savunabiliyor. Özerkliğe sahip olduğumuz için gurur duyuyoruz” dedi.