Özel okulların yaygınlaşmasındaki amaç

Kürdistan Bölgesi’nde özel okullar (hükümete bağlı olmayan okullar) hızla yaygınlaştı ve önem kazandı. Bu özel okulların bazılarının siyasi amaçları var. Ulusal duyguları zayıflatmak ve Kürt dilini ortadan kaldırmak için çalışıyorlar.

Kürdistan Bölgesi’nde özel okul dönemi 1994 yılında başladı. 1994 yılında Hewlêr’de Işık Koleji, 1997 yılında Süleymaniye’de ilk özel okul olan Selahaddin Koleji açıldı. İkisi de Türkiye’ye bağlıydı ve halen eğitim vermeye devam ediyor. Yıllardır anaokulundan üniversiteye kadar öğrencileri var.

Kürdistan Bölgesi Eğitim Bakanı Alan Heme Seîd dün Kürdistan Bölgesi’nde yaklaşık 430 okulda İngilizce eğitim verildiğini ve yaklaşık 122 okulda da Arapça eğitim verildiğini belirtti. Kısaca bu okullarda eğitim dili İngilizce ve Arapça.

Milli Eğitim Bakanlığı’nın 2021 ve 2022 yılı verilerine göre Kürdistan Bölgesi’nde şu anda Eğitim Bakanlığı’na bağlı yaklaşık 445 özel merkez var ve bunların çoğu Hewlêr’de bulunuyor. 140 özel anaokulu, 145 ilkokul, 47 ortaokul, 23 Eğitim Derneği, 28 uluslararası okul ve 60 özel akademi bulunuyor.

Kürdistan Bölgesi Eğitim Bakanlığı’na göre Kürdistan Bölgesi’nde1 milyon 815 bin öğrenci var. Bunlardan 1 milyon715 bini devlet okullarında, 90 bini ise özel okullara gidiyor.

Devlet okullarında 162 bin öğretmen ve personel görev yapıyor. Ayrıca özel okullarda 10.000 öğretmen bulunuyor. 21 bin öğretmen de okutmanlık yapıyor.

Kürdistan Bölgesi Yüksek Öğretim Bakanlığı’na göre, şu anda Kürdistan Bölgesi’ndeki şehirlerde devlet üniversiteleriyle aynı sayıda 18 üniversite ve bunların özel şubeleri bulunuyor.

Şu anda Kürdistan Bölgesi’nde 12 özel akademi bulunuyor.

ÖZEL OKULLARDA EĞİTİM SİSTEMİ

Özel okullarda eğitim sistemi 3 bölüme ayrılmış:

Birincisi: Yerli okullar ve akademiler; Eğitim Bakanlığı’nın programını ve sistemini uyguluyor. Buna ek olarak sanat ve spor gibi başka dersler de var.

İkincisi: Yabancı okullar ve akademiler; bunlar Eğitim Bakanlığı tarafından onaylanan yabancı ülkelerin eğitim sistemi ve müfredatını uygular. Ya özel bir sistemleri var ya da Eğitim Bakanlığı’nın sınavlarını uyguluyorlar.

Üçüncüsü: Uluslararası okullar: Bu okullar ve akademiler kendi müfredatlarını ve sistemlerini yürütürler. Örneğin, okul Fransız ise, Fransa’nın eğitim sistemi ile eğitim veriyorlar.. Amerika ise, Amerikan eğitim sistemi ile veriyorlar.

Bazı özel okullar, bakanlığa başvurmak zorunda kalmadan müfredatlarında değişiklik yapabiliyorlar. Bu aynı zamanda çocukların eğitim ve öğretiminde bir değişikliğe yol açarak Kürt toplumunun ulusal duygu, kültür ve geleneklerinde bir boşluk yaratıyor.

Özel okulların açılmasındaki amaç, genel olarak eğitim sektörünü desteklemek ve geliştirmek ve devlet okulları üzerindeki baskıyı azaltmaktır. Ayrıca öğrenciler arasında rekabet için fırsatlar yaratır. Ayrıca yabancı dil öğrenmek ülke ekonomisini güçlendirmekte ve iş imkanları yaratmaktadır. Ama asıl soru, veriler Kürdistan Bölgesi’ndeki özel okulların bu amaçlara hizmet etiğini gösteriyor mu?

6 bin 800’den fazla okul var, ancak şu ana kadar okul binalarıyla ilgili bir sorun var. 5binden fazla devlet okulunun yenilenmeye ihtiyacı var. Yeni okullar için az sayıda bina inşa edildi, diğerleri başka okul binalarına eklendi.180 okul binalarını kiralıyor. Diğer devlet kurumları binalarına bin 524 okul geçici olarak yerleştirildi. Bu durum gösteriyor ki özel okulların devlet okulları üzerindeki baskıları azaltamamıştır.

Özel okullar, öğrencilerden yılda 3 bin ile 4 bin dolar arası ödeme alıyor. Bunun dışında servis, yemek, ve kitaplar için ayrıca para alıyorlar.

Raporlara göre, özel okulların arkasında siyasi veya zengin yetkililer var. Bu nedenle açılış sırasında onlar için kolaylık sağlanıyor ve Eğitim Bakanlığı da ihlallere müdahale etmiyor.

Bazı okulların izinlerinde sorun var. Birkaç yıl çalıştıktan sonra bazıları çalışma izinlerini tamamlamadılar, hatta birkaç yıldır ruhsatsız çalışan okullar bile var. Örneğin, Hewlêr’de yaklaşık 7 yıldır faaliyet gösteren American International School, her öğrenciden yılda 4 bin 400 dolar alıyordu ancak Eğitim Bakanlığı 2019’un sonunda okulu kapatmaya karar verdi. Bu da öğrenciler için sorun yarattı. Çünkü başka okula gidemediler.

 2020 yılında Kürtçe öğretiminin şart koşulmasına rağmen uluslararası ve özel bazı okullar Kürtçe eğitim ve öğretim şartını yerine getirmiyorlar.

Bundan çıkan sonuç özel okul ve eğitim kurumlarının eğitim amacıyla değil ticari ve sınıfsal kaygılarla hareket ediyor olmasıdır.