Güney Kürdistanlı kadınlar bu yıl adaletsizliğe karşı mücadelenin öncüsüydüler

Güney Kürdistan tam bir yıl boyunca eylemlere, yolsuzluğa, adaletsizliğe ve demokrasiye karşı protestolara ve demokratik hakları için mücadelenin ön saflarında yer alan kadınlara tanıklık etti. Erkek şiddetine ve devlete karşı mücadelenin yıl dönümünde kız öğrenciler de protestoların ön saflarında yer alıyor ve erkek egemenliğinin adaletsizliğini protesto ediyor.

Güney Kürdistanlı kadınlar eylemler, gösteriler ve protestolarla dolu bir yılı geride bıraktı. Kadınlar, iktidarın yozlaşmasına, adaletsiz ve anti-demokratik sisteme karşı yapılan tüm eylem ve gösterilerde en ön saflarda yer alarak öncülük yapmış ve bugün de meşru hakları için öğrenci protestolarına katılmışlardır. Kadınların şiddetle mücadele günü olan 25 Kasım 2021’de Süleymaniye’nin Taslûce Mahallesi’nde bir erkeğin eşine ve annesine saldırarak onları yaralamış, yine bu yıl 25 Kasım da  askeri güçler eylemlere katılan öğrencilere saldırmış genç bir kadını yaralamıştı! Öğrencilerin, öğretmenlerin, çalışanların vb. tüm eylemlerinde demokrasi mücadelesinde kadınların öncülük yaptığını söyleyebiliriz.

Kadınların egemen kültüre karşı eylemleri

Ancak kadınların mücadelelerine rağmen kadınlar 25 Kasım 2020’i de şiddet olaylarıyla geçirdi.

40 yaşındaki bir adam, 25 Kasım 2020’de Hewlêr’in Herîr kasabasında 13 yaşındaki bir çocukla evlendi. Ama bu durum kadınlar tarafından hoş karşılanmadı ve evliliğin iptal edilmesine izin verdi.

Mücadelenin Genç Kadınları, 29 Aralık’ta konferanslarını gerçekleştirerek kapsamlı bir mücadele planı sundular.

8 Mart’ta Güneyli kadınlar; sergiler, başarılı kadınların ödüllendirilmesi, kadınların ürettikleri ürünlerin sunulduğu pazarlar, kutlamalar, festivaller, askeri törenler, duyurular, basın toplantıları, seminerler, sanat etkinlikleri ve fidan ekimi gibi yüzlerce farklı etkinlik gerçekleştirdi.

30 Mart’ta Süleymaniye polisi, Eylül 2019’da babaları tarafından öldürülen iki Çemçemalîli kız kardeşin tutuklandığını duyurdu.

Bir yandan kadına yönelik şiddete karşı mücadele ve örgütlenme güçlü bir şekilde ilerlerken, diğer yandan kadına yönelik vahşetin devam ettiği görülmektedir. Sadece Nisan ayının 20 gününde 9 kadın öldürüldü ya da intihar etti. Şiddetin artmasına tepki olarak onlarca kadın eylemi gerçekleştirildi.

RJAK, 28 Mayıs’ta Kerkük’te 200’den fazla delegenin katılımıyla 5. kongresini gerçekleştirdi. RJAK yeni yönetimini seçti ve yeni yılı için mücadele planını açıkladı. Kongrede işgal saldırılarına karşı kitlesel açıklama yapıldı.

12 Haziran’da Güney Kürdistan Barış Anneleri, Kürdistan Bölge Meclis Başkanı Rêwaz Faîq ile görüşme talebinde bulundu ancak Rêwaz Faîq annelerle işgal ve KDP konusunda görüşmek istemedi.

19 Haziran’da, Kürdistan için Uluslararası Barış ve Özgürlük Delegasyonu, Güney’e yönelik işgal saldırılarını ve kadınların barıştaki rolünü görüşmek üzere Hewlêr ziyaret etmiş ve engellenmelerinin ardından Süleymaniye’de barış anneleri ve RJAK ile bir araya gelmişti.

5 Ağustos’ta üç RJAK üyesi, 2014 fermanının şehitlerini anmak için gittikleri Şengal’den döndüklerinde kapısında KDP’ye bağlı Hewlêr güvenlik güçleri tarafından gözaltına alınmıştı. Yurt içinde ve yurt dışında onlarca eylem, gösteri gerçekleştirilmiş ve sonrasında üyelerinden ikisi serbest bırakılmıştı, ancak Ciwana Ebdulqadir serbest bırakılmamıştı.

Ağustos ayında Özgürlük Hareketi Kadın Meclisi 6 aylık toplantısını gerçekleştirdi.

30 Ağustos’ta Süleymaniye’de “Benim adım annemin adı” isimli kampanyası duyuruldu.

21 Eylül’de Güney Kürdistan’daki Barış Anneleri’nin öncülüğünde Süleymaniye’de “Barışı birlikte sağlayacağız” sloganıyla Kürdistan’ın dört bir yanında barış anneler ile çalıştayı düzenlendi. Çalıştayda birçok önemli değerlendirme ve çağrı yapıldı.

Irak’ta yapılacak erken seçimler için çok sayıda kadın aday oldu. Ancak 2021 seçimlerinde kadın aday sayısı 2018’e göre azaldı. Irak ve Kürdistan Bölgesi’ndeki kadın aday sayısı 2 binden 951’e düştü. Bununla birlikte, kadınlar Ekim 2021 seçimlerinde koltuklarını 83’ten 98’e yükseltmeyi başardılar.

1 Kasım’da Internews, ‘Bizim Sesimiz’ projesi kapsamında Hewlêr’de bir medya festivali düzenledi.

Mexmûr Şehit Rûstem Cûdî  Göçmen Kampı İştar Meclisi, 7-8 Kasım tarihlerinde 12. konferansını gerçekleştirdi.

Bu yıl Kasım ayının başında farklı şekillerde başlayan 25 Kasım etkinlikleri ay sonuna kadar devam edecek.

Anma

Bölgede onlarca şehadet töreni düzenlendi. Sakîne Cansiz, Fîdan Dogan û Leyla Şaylemez, Viyan Soran, Roheyv, Destîna, Şehîd Zeyneb Kinaci, Arîn Mîrkan, Denîz Firat ve diğerleri anıldı. İşgalci saldırılar sonucunda şehit olan gerillalar îçîn Süleymaniye’de anma törenleri düzenlendi. Bu anma törenlerinde kadınların işgale karşı tutumu damgasını vurdu. Şehit anneleri ve ablaları, Güneyli gençleri Türk işgaline karşı mücadelede ayağa kalkmaya çağırdı.

İstatistikler (Oran)

Barış ve Özgürlük Örgütü, Norveç Ulusal İtfaiye Teşkilatı ile işbirliği içinde yapılan bir araştırmanın sonuçlarını yayınladı. Araştırmaya göre, işyerindeki kadınların yüzde 60’ı fiilen cinsel saldırıya uğruyor.

Gazeteciler Sendikası ise kadın gazeteciyle yaptığı anketin sonucunda kadınların 40’ının cinsel saldırıya uğrayan açıkladı.

Kürdistan Bölgesi’nde bu yılın ilk 9 ayında Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele’ninaçıkladığı istatistiklere göre, 16 kadın öldürüldü, 45 kadın intihar etti, 64 kadın kendini yaktı ya da yakıldı, 108 kadın cinsel saldırıya uğradı. Ayrıca şiddete maruz kalan kadınların 10 bin 48 şikayetinin de kayıt altına alındığı belirtildi.

Parlamento içindeki hakaretler

31 Mart’ta yapılan bir meclis toplantısında, YNK’den Hawrê Mela Star adlı bir parlamenter aşağılayıcı bir tavırla, “Benim hükümetim olduğu için çok fazla sorun var” demiş, daha sonra kadınların ısrarı üzerine özür dilemek zorunda kalmıştı.

Yine bir başka oturumda, KDP Parlamenteri Celal Perîşan, Goran Parlamenteri Şayan Eskerî’ye karşı sesini yükseltti. Bu da protestolara yol açtı, ancak meclis başkanlığı onu cezalandırmadı.

Kadınlar yolsuzluk ve adaletsizliğe karşı protestolarda ön saflarda yer aldı

Aralık 2020’de Süleymaniye’de Kürdistan Bölgesi’nin kötü yönetimine karşı bir dizi gösteri düzenlendi. Kadınlar protestolarda önemli bir rol oynadılar.

Irak’taki protestolar Ocak ayında yeniden başladı. Çok sayıda kadın da sokaklara dökülerek eylemlerde öncü rol oynadı. Kadın doktorlar da eylemde yaralananlar için karşılık beklemeksizin kliniklerini açtılar. Pek çoğu da sokaklara döküldü, evden eve broşürler dağıttı, insanları evlerinden çıkarak haklarını talep etmeye çağırdı.

11 Mart’ta Şengal’deki kadınlar, Irak ve Sincar’ın birleşmesini protesto etmek için sokaklara döküldü. Eylemler sonucunda bir kadın yaralandı.

11 Ağustos’ta Hewlêr’in Badawa mahallesi sakinleri su sorununa karşı geniş çaplı bir gösteri düzenleyerek 100 metre uzunluğundaki caddeyi trafiğe kapattı. Bir kadın eylemlere öncülük yaptı ve medyada büyük bir yankı uyandırdı. Kadının öncülüğü, protestoları tırmandırdı ve Hewlêr’de KDP’yi su sorununu çözmeye zorladı.

1 Eylül’de Hewlêr Balisan sakinleri sokaklara döküldü ve hizmet eksikliğini protesto etmek için çadırlar kurdu. Eylem 10 güne kadar sürdü ve kadınlar bir kez daha öncü rolüyle ön plana çıktı.

Ekim ayında Hewlêr ‘deki kadınlar eylemlerde kez daha başı çekti ve Hewlêr’in yeni Xece Bawakanên (Hewlêr başkaldırısının öncüsü) eylemi olarak anıldı. Kadınlar, Simi Xatun mahallesinde ise hizmet eksikliğini, yeni elektrik sisteminin kurulmasını protesto ederek sokaklarda nöbet tutmaya öncülük etti. KDP iktidarı, fazla sayıda askeri gücü sokağa göndererek eylemlerin önünü almaya çalıştı. Ancak kadınlar, mücadele sonucunda yeni elektrik sisteminin evlerine kurulmasına izin vermedi.

Öğretmenlerin gösterileri Ekim ayında iki haftadan fazla sürdü. Yüzde 70’inin kadın olan öğretmenler eylemler düzenleyerek atamalarını talep etti. Kadınlar bu gösterilere damgasını vurdu ve güçlü bir öncülük yaptı.

Yaklaşık 3 gün önce Kürdistan Bölgesi’ndeki kadın üniversite öğrencileri Xece Bawan gibi eylemlere öncülük etti. Öğrenci eylemlerinde genç kadınlar yaralandı ve hala eylemler devam ediyor.

Yıl içinde Türklerin Güney Kürdistan’ı işgaline karşı yürütülen tüm eylemlerde kadınlar öncülük yaptı. Genç kadınlar, anneler ve kadın örgütleri işgal karşıtı eylemlerle YJA-Star gerillalarına desteklerini dile getirdiler.

Aynı zamanda kadınların sadece erkek şiddetine ve evdeki adaletsizliğe karşı değil, aynı zamanda iktidarın ve diktatörlük yönetiminin adaletsizliğine ve şiddetine karşı da adalet ve demokrasi mücadelesinde öncü rolünü oynayacakları görülüyor.