سۆران، ڕێکخراوە ژینگەییەکان ناڕەزایی دەردەبڕن

ڕۆژنیوز – زاهیر ئیبراهیم

له‌ هه‌ردوو شارۆچکه‌ی ڕواندز و سۆران-ی سه‌ر به‌ پارێزگای هه‌ولێر، به‌بۆنه‌ی ڕۆژی ژینگه‌ی کوردستانەوە زنجیرەیەک چالاکی بەرێوەچوون ٢٥ رێکخراوی ژینگەییش لەبەردەم نووسینگەی سۆران-ی پەرلەمانی هەرێمی کوردستان یاداشتێکی ناڕەزاییان خوێندەوە.

ئەمڕۆ لە هەردوو شارۆچکەی سۆران و ڕواندز-ی سەر بە شاری هەولێر بەبۆنەی ڕۆژی ژینگەی کوردستان-ەوە ژینگە پارێزان لە خوێندگاکاندا سمیناری تایبەت بە ژینگەیان پێشکەش کرد و ناو کۆڵانەکان-یشیان خاوێنکردەوە، هەروەها لە کاتژمێر ١٢:٣٠ خولەک نوێنەرانی ٢٥ تۆڕ، سەنتەر و ڕێکخراوی ژینگەیی لەبەردەم نووسینگەی سۆران-ی پەرلەمانی هەرێمی کوردستان یاداشتێکی ناڕەزاییان خوێندەوە.

له‌به‌رده‌م نووسینگه‌ی سۆران-ی پەرلەمانی هەرێم، هەژار ماهیر، سەرۆکی ڕێکخراوی وار بۆ پاراستنی ژینگە، یاداشتەکەی خوێندەوە و وتی:” زۆر لایه‌نی فه‌رمی و نافه‌رمی له‌گه‌ڵ ژینگه‌ و سروشتی کوردستان نابه‌رپرسانه‌ مامه‌ڵه‌ ده‌که‌ن، هه‌روه‌ها پرۆسه‌ی یاسادانان و چاودێری په‌کخراوه‌، حکومه‌ت خۆی ده‌ست درێژی ده‌کات و که‌رتی تایبه‌ت ده‌رفه‌تی ته‌واوی بۆ ڕه‌خسێندراوه،‌ که‌ سڵ ناکاته‌وه‌ له‌ شێواندن”.

هەروەها هاتبوو:”به‌داخه‌وه‌ میدیا بێ باکه‌ و به‌ربه‌ست و ئاسته‌نگه‌کانی به‌رده‌م رێکخراو وتۆڕ و ژینگه‌ پارێزانیش زۆرن”.

مه‌ترسییه‌کانی سه‌ر ژینگه‌ له‌ یاداشتی رێکخراوه‌کانی ژینگه‌ پارێز له‌ سۆران به‌م شێوه‌یه‌ پۆلینکرابوو‌: ده‌رهێنان و گواستنه‌وه‌ی نه‌وت، تێکه‌ڵاوبوونی ئاوه‌ڕۆکان، نه‌بوونی سیسته‌می دووباره‌به‌کارهێنانه‌وه‌ی خاشاک، زۆری ژماره‌ی ئۆتۆمبێڵ، کارگه‌کان، سوتان و له‌ناوبردنی دره‌خت وسه‌وزاییه‌کان، هه‌ڵکه‌ندنی بیری ئاو، کوشتن و له‌ ناوبردنی ئاژه‌ڵ و باڵنده‌کان، به‌ فیڕۆدانی ئاو، دروستکردنی به‌نداو له‌سه‌ر سه‌رچاوه‌ ئاوییه‌کان له‌لایه‌ن ولاتانی دراوسێ، سود وه‌رنه‌گرتن له‌ وزه‌ی خاوێن، که‌ له‌ داهاتوویه‌کی نزیکدا کاریگه‌ریی ئه‌م هۆکارانه‌ ده‌رده‌که‌وێت و تاکه‌کانی کۆمه‌ڵگا بە ژیانیان باجی ئه‌م پرۆسه‌ هه‌ستیاره‌ ده‌ده‌ن.

هەر لە یاداشتەکەدا، داواکرابوو، کە دەستدرێژییەکان بۆسەر ژینگە ڕابگیرێت و ڕێکخراوەکان جەختیان کردەوە:”له‌ خه‌بات و شۆڕشی سه‌وز به‌رده‌وام ده‌بین و ناوه‌ستین به‌باوه‌ڕی ته‌واوه‌ تێده‌کۆشین ڕووبه‌ڕووی ته‌واوی ئاسته‌نگ و به‌ربه‌سته‌کانیش ده‌بینینه‌وه‌”.

هەروەها، ئاواز حه‌مید ئه‌فه‌ندنی، ئه‌ندامی لێژنه‌ی ژینگه‌ و ته‌ندروستی لە په‌رله‌مانی هەرێمی کوردستان پشتگیری خۆی بۆ یاداشتەکەی رێکخراوه‌کان رایگه‌یاند و وتیشی:”ماوه‌ی چه‌ند ساڵێکه‌ ژینگه‌ی کوردستان و سروشته‌که‌ی له‌به‌رده‌م مه‌ترسیدایه‌ ئه‌مه‌ش دوای قه‌یرانی دارایی و شه‌ڕی داعش که‌ دوو هۆکاری سه‌ره‌کین بۆ ئه‌و مه‌ترسیانه‌ی ڕووبه‌ڕووی ژینگه‌ بوونه‌ته‌وه‌، به‌تایبه‌ت بڕینی دار و له‌ناوبردنی باڵنده‌ و ئاژه‌ڵ”.

ئه‌و ئه‌ندامه‌ی په‌رله‌مان، وتیشی:”پێویسته‌ ده‌رفه‌تی زیاتر به‌ لایه‌نه‌ فه‌رمیه‌کان بدرێت بۆئه‌وه‌ی سزای ئه‌و که‌سانه‌ بدرێت که‌ پێشێلکاری ده‌که‌ن و زیان به‌ ژینگه‌ ده‌گه‌یەنن، وه‌ ئاگادارین که‌ ژماره‌یه‌ک هاووڵاتی به‌تۆمه‌تی ڕاوی ئاژه‌ڵ و باڵنده‌ی کێوی ده‌ستگیرکراون و داواکارین سزابدرێن”.

ناوی تۆڕ و کۆمەڵە و ڕێکخراوە ژینگەییەکان:

1- ڕێکخراوى سروشتى کوردستان.

2- تۆڕى زه‌وى – ماڵمانه‌.

3- ڕێکخراوى هاوڕێیانى سروشت.

4- ڕێکخراوى هۆشیارى ژینگه‌پارێزى قه‌ڵادزێ.

5- ڕێکخراوى ژینگه‌دۆستانى شاره‌زوور.

6- ڕێکخراوى پارێزه‌رانى ئاوى کوردستان و عێراق.

7- ڕێکخراوى ئاینده‌ بۆ پاراستنى ژینگه‌.

8- ڕایه‌ڵه‌ى ژینگه‌پارێزى قه‌ندیل.

9- ڕێکخراوى نیان بۆ پاراستنى ژینگه‌.

10- ڕێکخراوى سیدرا بۆ ژینگه‌یه‌کى نمونه‌یى.

11- ڕێکخراوى وار بۆ پاراستنى ژینگه‌.

12- ڕێکخراوى مله‌که‌وه‌ بۆ پاراستنى ژینگه‌.

13- سه‌نته‌رى ژینگه‌ی شه‌قڵاوه‌.

14- ڕێکخراوى پارێزه‌رانى ژینگه‌ – زانکۆى ئه‌مریکى.

15- کۆمه‌ڵه‌ى کوردستانێکى سه‌وز.

16- ڕێکخراوى نه‌سیم بۆ پارێزگارى ژینگه‌.

17- ڕێکخراوى ژینگه‌پارێزى بازیان.

18- ڕێکخراوى ئاینده‌ى سه‌وز.

19- ڕێکخراوى سروشتى عێراق.

20- ڕێکخراوى ژینگه‌پارێزى کفرى.

21- ڕێکخراوا مه‌نگ بۆ ژینگه‌هه‌ک ساخله‌م و گه‌شه‌پێدانا جڤاکى – زاخۆ.

22- ڕێکخراوى په‌ره‌پێدانى ژینگه‌.

23- کۆمه‌ڵه‌ى سه‌وزى هه‌ڵگورد.

24- تۆڕى ڕێکخراوه‌ژینگه‌ییه‌کانى گه‌رمیان.

25- ڕێکخراوى ژینگه‌دۆستانى گه‌رمیان.

ش.ف