لە سلێمانی خوێندنەوەیەکى زانستى بۆ دەستووری ڕۆژئاوای کوردستان کرا

سلێمانی

ئێوارەی ئەمڕۆ لەشاری سلێمانی پانیێڵك بەناونیشانی(دەستوری ڕۆژئاوای کوردستان، هەڵسەنگاندنی زانستە تیۆری و چەمکە بنچینەییەکان) لە سلێمانی بەڕێوەچوو، تێیدا مامۆستایانى زانکۆ جەختیان لەسەر گرنگی دەستووری ڕۆژئاوای کوردستان کردەوە، بەتایبەت ڕۆڵی ژن و مافەکانى لەو دەستوورەدا بە بایەخەوە هەڵسەنگێندرا.

ئێوارەى ئەمڕۆ بە ئامادەبوونی بەشێک سیاسەتمەداران ونووسەران و ڕۆشنبیران و چالاکوانان لە لەهۆڵی  کوردۆلۆجی لەسلێمانی  پانێڵێک سەبارەت بە دەستووری ڕۆژئاوای کوردستان و ڕۆڵی ژن تیایدا بەڕێوەچوو.

لەوبارەیەوە هەڵوێست عبدوڵا مامۆستای زانکۆ سەبارەت بە ( پێگەی ژن لە دەستوری ڕۆژئاوای کوردستان) قسەى کرد و وتی: یەکسانی نیوان ژن و پیاو لەهەموو بوارەکانی گشتیی و تایبەتی جێگیرکراوە.

ڕوونیشیکردەوە، پانەبدبوون بە پرەنسیپی هاوسەرۆکی، لەڕێکخراو دامەزراوە ونوێنەرایەتییەکاندا، یەکسانی کردنی شایەتی نیوان  ژن و پیاو، قەدەغەکردنی هاوسەرگیری بە زۆر بە کچان و ژنان یان بەشوودانی کچان لەتەمەنێکی منداڵیدا، وە نەهیشتنی مارەیی ژنان وەک موڵکداریی سەیر دەکرێن، پیاوان ناتوانن مارەیی بدەن لەبەرامبەردا،جێگرەوەکەی ئەوەیە لەژیانیکی هاوبەشدا و ئازادا ئەرک ولێپرسراوییەکەیان لە نیوان خۆیاندا هاوبەشی پێ بکەن.

 لای خۆیەوە د. شۆڕش حەسەن بەشدار لە پانێڵەکە باسی لە (پرنسیپە دەستوریە گرنگەکانی هاوپەیمانی کۆمەڵایەتی ڕۆژئاوا)کردو ئاماژەی بەوەکرد، لە هەر شوێنێک دەستووری حکومڕانی هەبێت، پێویستە ئەو دەسەڵاتە بەدەستوورێک جڵە و بگیرێت، بۆئەوەى دەسەڵاتداران نەیەن بە ئارەزووی خۆیان، یاساکانی حکومڕانی بگۆڕن.

وتیشی: ئەگەر لەووڵاتێک سەروەری یاسا هەبێت و ڕێزی لی بگیرێت دەسەڵاتەکان جڵە و دەکات و  ڕێکدەخات وهەر دەسەڵاتێک سنووری خۆی بۆ دیاری دەکات، ماف و یاسایەکانی خەڵک دیاری دەکات،بۆ ئەوەی پارێزراو بن لە دەستدرێژی دەسەڵاتەکان بۆسەر یەکتر، هەروەها دەستوور ئەگەر بۆ هەموو دەوڵەتێک گرنگ بێت، بۆ هەرێمەکان لە دەوڵەتی فیدڕاڵی زۆر گرنگە.

هاوکات محمەد سابیر مامۆستای زانکۆ سەبارەت بە (ڕاڤەی تیۆریانەی چەمکە ڕامیاریەکانی گرێبەستی ڕۆژئاوای کوردستان)پانێڵەکەی پێشکەش کردوو وتی: پرەنسیبی نەتەوەی دیموکراتیک ڕەهایەتی تێدایە، بۆخۆمان دەزانین ئەو پێکهاتانەی باکوور ڕۆژهەڵاتی سووریا، ئەم هەرێمە وەک یەک خاوەنی باوەڕی دیموکراسی نین، داڕێژەرانی ئەم بەڵگە دیموکراسیە، لە هەندێک شوێن بەگەل ناویان دەبات دروست نییە،بەشێک لەوپێکهاتانە گەل نین، ناکرێت پرەنسیبی نەتەوەیی دیموکراسی بەسەر کۆی پێکهاتە گەلێکدا لەپێکهاتە گەلێکی ئیتنیکین لەگەڵ دیموکراسیەتدا نایەتەوە یەک.

شایەنی باسە، ئەنجومەنی گشتیی ئیدارەی خۆبەڕێوەبەری باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا لە ١٢ی کانوونی یەکەمی ساڵی ڕابردوو، هاوپەیمانی کۆمەڵایەتی ڕۆژئاوا، کە لە ١٣٤ ماددە پێکهاتووە پەسەند کرا، کە بەشداری ژنان تیایدا لەسەدا ٥٠ پەسند کراوە.

هـ.ح